شناخت انواع برندهای ایسیو و کارایی آن
ایسیو ECU یا واحد کنترل الکترونیکی خودرو یک قطعه حیاتی است که عملکرد موتور و سیستمهای جانبی خودرو را مدیریت میکند. مدل، برند و ورژن ECU بسته به سال تولید و نوع خودرو متفاوت است. شناسایی نوع ECU برای تعمیر، عیبیابی و تحلیل عملکرد سوخترسانی اهمیت ویژهای دارد. در دوره آموزش تعمیرات ایسیو انواع ECU و کاربردهای آن را بررسی میکنیم و نحوه عملکرد سیستم سوخترسانی مرتبط با ECU را توضیح میدهیم.
ECU برند Sagem
ECU های Sagem در خودروهای ایرانی و خارجی کاربرد دارند و مدلهای مختلفی از آنها تولید شده است. این ECU ها با عملکرد دقیق خود، مدیریت تزریق سوخت و حسگرهای موتور را انجام میدهند.
-
مدلهای معروف: S2000 35، S2000 11، S2000 10، S2000 FFF، S2000 3F
-
مدلهای SL96: SL96 D، SL96 E
-
مدل PL4U: Valeo
نمونه خودروها: پژو 405، پارس، RD، Roa، پیکان
ECU های Sagem به دلیل پردازنده قدرتمند و حافظه فلش دقیق، در ثبت کیلومتر، مدیریت انژکتورها و سنسورهای حیاتی موتور بسیار مؤثر هستند.
ECU برند Siemens
ECU های Siemens در خودروهای اقتصادی و خانوادگی کاربرد زیادی دارند. این مدلها برای خودروهایی با موتورهای کوچک و متوسط طراحی شدهاند و کیفیت عملکرد بالایی در مدیریت مصرف سوخت دارند.
-
مدلها: CI1، CI2، CI3، CI4، CI5
-
مدل Valentina: مخصوص خودروهایی مثل L90، پراید، Rio و تیبا
ECU های Siemens قابلیت کنترل دقیق استپرموتور، دریچه گاز و سنسورهای اکسیژن را دارند که باعث افزایش راندمان سوخت و کاهش آلایندگی میشوند.
ایسیو برند Bosch
Bosch یکی از معتبرترین برندهای ECU است که در خودروهای پیشرفته و لوکس کاربرد دارد. این ایسیوها دارای پردازندههای قوی و حافظههای فلش با ظرفیت بالا هستند و کنترل دقیق سیستمهای موتور و سوخترسانی را انجام میدهند. در کلاس آموزش تعمیرات ایسیو بیشترین مبحث شامل عیب یابی ایسیو بوش است.
-
مدلها: ME 7.4.4، ME 7.5.4، ME 5.3.2، MP 5.3، MP 7.2.2
نمونه خودروها: ماکسیما، زانتیا، رونیز، پژو 407، MVM، پژو 206 T5/T6، سمند LX، سریر، سورن، پارس ELX، سوزوکی
تجهیزات و سنسورهای Bosch
ECU های Bosch قابلیت اتصال به طیف وسیعی از سنسورها و قطعات را دارند، از جمله:
-
دریچه گاز: 30348
-
سنسور دمای آب: 30028
-
استپرموتور: 30343
-
فن: 30639
-
ناک سنسور: 30380
-
فلش و حافظه EEPROM: 30579
-
انژکتور: 30403
-
سنسور اکسیژن: B58944
این قطعات به ECU اجازه میدهند تا سوخترسانی، زمانبندی جرقه و فشار هوای ورودی را بهصورت دقیق کنترل کند، که نتیجه آن افزایش کارایی موتور و کاهش مصرف سوخت است.
ECU برند SL96
ECU های SL96 بهخصوص در خودروهای داخلی کاربرد دارند و توانایی مدیریت سیستمهای موتور، انژکتورها و سنسورهای مختلف را دارا هستند.
-
حافظه فلش: 29F010
-
فن و سنسور دمای آب: L9823
-
استپرموتور: UDQ216EB
-
کوئل: VB029
-
رگولاتور ولتاژ، دریچه گاز، فشار هوا: 4271
-
EEPROM: GAL16VB
-
انژکتور: Transistor
-
رابط دیاگ: Alcatel
-
پمپ بنزین: HCT244
-
فن کنیستر: HCT273
-
پردازنده: TMS3740003
این ECU ها به دلیل پردازنده قدرتمند و سنسورهای دقیق، در ثبت کیلومتر، مدیریت سوخت و تشخیص خطاهای موتور عملکرد بسیار دقیقی دارند.
سیستم سوخترسانی و عملکرد ECU
سیستم سوخترسانی شامل قطعات زیر است:
-
پمپ بنزین برقی
-
فیلتر بنزین
-
شیلنگ رفت و برگشت بنزین
-
رگولاتور فشار سوخت
عملکرد سیستم سوخترسانی به این صورت است که پمپ بنزین با فشار حدود ۵ بار بنزین را به سمت انژکتورها هدایت میکند. با تحریک انژکتورها توسط ECU، سوخت به داخل سیلندر پاشیده میشود. دوره آموزش برق خودرو میتواند این موارد را برای شما موشکافی کند.
رگولاتور فشار سوخت برای ثابت نگه داشتن فشار پشت انژکتورها (حدود ۳ بار) طراحی شده است. این قطعه باعث میشود که تغییرات ولتاژ باطری باعث نوسان فشار سوخت نشود و مقدار تزریق سوخت دقیق باقی بماند.
جهت تست و بررسی سیستم سوخترسانی، استفاده از فشارسنجهای مخصوص ECU و پمپ بنزین توصیه میشود.
سیستم مکش هوا و کنترل ECU در خودرو
سیستم مکش هوا یکی از مهمترین بخشهای خودرو است که تأمین هوای مورد نیاز موتور را بر عهده دارد. اجزای اصلی این سیستم شامل فیلتر هوا، دریچه گاز، موتور پلهای (استپرموتور)، مانیفولد هوا و سنسور فشار هوای ورودی هستند.
با فشردن پدال گاز، دریچه گاز باز شده و حجم هوای ورودی به موتور افزایش مییابد. ECU با استفاده از سنسور فشار هوای ورودی، میزان هوای وارد شده به موتور را اندازهگیری میکند و مقدار سوخت تزریقی را بر اساس زاویه دریچه گاز تنظیم میکند. این هماهنگی بین هوا و سوخت باعث بهینه شدن احتراق، افزایش توان موتور و کاهش مصرف سوخت میشود.
موتور پلهای یا استپرموتور نقش مهمی در تنظیم دور آرام موتور دارد. این موتور یک دریچه کوچک کنار دریچه گاز اصلی دارد که حجم هوای عبوری از آن را تنظیم میکند. ECU با ارسال فرمان به موتور پلهای، میزان هوای ورودی را کم یا زیاد میکند تا دور موتور در حالت آرام ثابت بماند. این سیستم باعث میشود موتور در دورهای پایین پایدار و بدون لرزش کار کند و مصرف سوخت بهینه باشد.
انواع ECU و سنسورها در سیستم مکش هوا
ECU Siemens در خودروهای مدرن و اقتصادی کاربرد دارد و کنترل دقیق سیستمهای موتور، سوخترسانی و هوا را بر عهده دارد. برخی اجزای مهم آن شامل:
-
رله دوبل و فن: L9615
-
حافظه فلش: 29F400BB
-
استپرموتور: U705
-
سنسور ضربه یا ناک سنسور: TPIC8101DW
-
کوئل: V50365
-
دریچه گاز و فن: A2C33648
-
سنسور اکسیژن: A2C08350
-
سنسور دور موتور: 2903
-
ارتباط دیاگ: D805
-
فن رله دوبل: 966781
ECU Sagem S2000 نیز در خودروهای ایرانی و برخی خودروهای خارجی کاربرد دارد و با پردازندههای قوی، کنترل دقیق جریان هوا و سوخت را مدیریت میکند. اجزای اصلی این ECU شامل:
-
رله دوبل آب و فن: L9823
-
حافظه فلش اصلی: 29F200BB
-
دور موتور و انژکتور: TLE6220
-
کوئل: VB029
-
ناک سنسور: HIP9011
-
استپرموتور: L9930
-
حافظه فلش کمکی: 95080
-
رگولاتور دریچه گاز و فشار هوای ورودی: TLE4471
-
سنسور اکسیژن: VND10
-
پردازنده اصلی: IC121680386
-
پردازنده کنترلر: 52000
-
فن: 3321
-
ارتباط شبکه CAN: L9615
-
رله فن کولر: MC33291
این ECU ها با استفاده از اطلاعات سنسورهای مختلف مانند سنسور فشار هوا، سنسور اکسیژن و ناک سنسور، کنترل دقیق سوخترسانی و هوا را انجام میدهند و عملکرد موتور را در شرایط مختلف رانندگی بهینه میکنند. برای اینکه کلاس آموزش تعمیر ایسیو را بگذارنید لازم است که اطلاعات کافی در اینباره داشته باشید.
سیستمهای اصلی عملکرد خودرو
حرکت و کارکرد خودرو به سه سیستم اصلی وابسته است:
سیستم سوخترسانی
سیستم سوخترسانی مسئول تأمین سوخت به موتور است و اجزای آن شامل ریل سوخت، شیلنگ بنزین، باک سوخت، پمپ بنزین، انژکتورها و پمپ انژکتور است.
سیستم هوا رسانی
این سیستم مسئول تأمین هوای مورد نیاز موتور است و اجزای آن شامل محفظه فیلتر هوا، فیلتر هوا، سنسور فشار هوای ورودی، استپرموتور و دریچه گاز میباشد.
سیستم برقرسانی
سیستم برقرسانی شامل کوئل، وایرها و شمعها است که جرقهزنی و روشن شدن موتور را ممکن میکند.
انواع سیستمهای سوخترسانی
سیستمهای سوخترسانی خودرو به سه دسته تقسیم میشوند:
سیستم تک نقطهای (SPFI یا Single Point Fuel Injection): در این سیستم تنها یک انژکتور وجود دارد که سوخت را به ترتیب به سیلندرها تزریق میکند. ECU ترتیب پاشش سوخت را مدیریت میکند.
سیستم چند نقطهای بنزین (MPFI یا Multi Point Fuel Injection): هر سیلندر یک انژکتور دارد و ECU میتواند سوخت را به سه روش ترتیبی، دودویی یا همزمان تزریق کند. سیستم ترتیبی و دودویی برای خودروهای کم حجم و دور موتور پایین مناسب است تا مصرف سوخت کاهش یابد. سیستم همزمان برای موتورهای بزرگ و دور موتور بالا کاربرد دارد.
سیستم چند نقطهای گازوئیل (GDI یا Gasoline Direct Injection): سوخت مستقیماً به محفظه احتراق تزریق میشود و باعث بهبود احتراق، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی میشود.
استفاده از انژکتورها باعث میشود بنزین به صورت پودری یا گازی به سیلندر پاشیده شود و احتراق بهتر انجام شود، مصرف سوخت کاهش یابد و راندمان موتور افزایش پیدا کند.
سیستم برق و استارت خودرو
برق پشت آمپرها همیشه موجود است، اما خودرو بدون تأیید ECU استارت نمیخورد. هنگامی که سوئیچ خودرو چرخانده میشود، برق از باطری وارد سیستم میشود و رله دوبل به عنوان سوئیچکننده جریان، برق را به بخشهای مختلف خودرو منتقل میکند.
در خودروهای مالتی پلکس، ECU کد چهار رقمی سوئیچ را از طریق BSI و BM34 خوانده و تطبیق میدهد. در خودروهای غیرمالتی پلکس، کد سوئیچ توسط ایموبلایزر خوانده شده و سپس وارد ECU میشود. پس از تأیید کد سوئیچ، ECU رله استارت را فعال کرده و خودرو آماده روشن شدن میشود.
مشکلات رایج در سیستم سوئیچ و استارت
-
بهم ریختگی کد سوئیچ
-
خرابی نرمافزار ECU
-
خرابی مغزی سوئیچ
-
خرابی رله دوبل یا مسیر برق
این فرآیند باعث میشود که روشن شدن خودرو تحت کنترل کامل ECU باشد و امنیت خودرو حفظ شود.
جدول انواع برند ایسیو
برند ECU | مدلهای معروف | خودروهای قابل استفاده |
---|---|---|
BOSCH | ME17, ME7, M7.4.4, ME7.4.9, 7.9.7.1, MP7.3, M7.9.7, ME7.4.5, ME7.4.11NG, EDC16C39, ME17.9.71 | پژو 206، 207، 405، پارس، سمند EF7، سورن، دنا توربو، پراید، نیسان زامیاد، زانتیا، برلیانس H320/H330/آریو |
VALEO | J34, J35, SAX500, S2000PL4-LC, S2000PL4-CNG, S2000PL4-SLC, ایموبلایزر دار | پژو 206 تیپ 2 و 3، 206، تندر 90 دوگانه سوز، ریو، 405، 405 دوگانه سوز، پارس، پراید |
SIEMENS | KIA, CCX, CGE-CBM, CBR, CI6, CI7, CR1, CR3, CGE, CIX48, CEF, PGM10, CIM, CIM-XU7, CROUSE, CONTINENTAL | پراید کرهای و برند کنتیننتال، تیبا، ساینا، سمند، پارس، پیکان وانت، آریسان، رانا، خودروهای برند کروز و بسیاری خودروهای دیگر |
SAGEM | SL96, S2000-11-PK, S2000PL4-PK, S2000-22, S2000-3F | سمند، پارس، 405، روآ، آردی، پیکان وانت، پژو 206 TU3 |
KESENSE | SSAT, KESENSE | پژو 206 تیپ 5، پارس دوگانه XU7، 405 دوگانه سوز و SLX، شاهین، تارا |
MAGNETI MARELLI | MM8P, X22 | پارس سری اول، خودروهای دیگر مجهز به این برند |
CROUSE | CGE-CBM, CR3, EZU, CBR, CGE, CCX, CIX48, CEF, CIM-XU7, CIM | سمند، دنا، سورن، 206 و 207 دندهای، ساینا، پراید، تیبا، پیکان وانت، آریسان، رانا، 405 دوگانه سوز |
MAW غرب استیل | MAW, MGH 10002 | پژو 206 تیپ 2 و 5، نیسان وانت دوگانه سوز |
DELPHI | DELPHI, MT20U2, MT38, MT62.1, MT86 | لیفان X60 و 620، کاپرا، کیا اپیروس، هیوندای جنسیس، KMC T8 |
آشنایی با انواع ECU خودرو و عملکرد آنها
در خودروهای مدرن، انواع مختلفی از ECU (واحد کنترل الکترونیکی خودرو) وجود دارند که هر یک وظایف مشخص و حیاتی در مدیریت عملکرد موتور، سیستم انتقال قدرت، ایمنی و تجهیزات رفاهی دارند. شناخت این ماژولها برای تعمیر، عیبیابی و نگهداری خودرو ضروری است. در دوره آموزش برق خودرو و تعمیر ایسیو میتوانید با عیب یابی مدار و ارتباط آن با اجزای دیگر خودرو آشنا شوید:
ماژول کنترل موتور (ECM)
ECM وظیفه مدیریت عملکرد موتور را بر عهده دارد. این ماژول با دریافت اطلاعات از سنسورهای هوا، اکسیژن، موقعیت دریچه گاز و دمای مایع رادیاتور، تزریق سوخت، زمان جرقهزنی و کنترل آلایندگی موتور را بهینه میکند. عملکرد دقیق ECM باعث افزایش راندمان، کاهش مصرف سوخت و بهبود عملکرد موتور میشود.
ماژول کنترل گیربکس (TCM)
TCM در خودروهای با گیربکس اتوماتیک وظیفه کنترل و هماهنگی سیستم انتقال قدرت را بر عهده دارد. این ماژول با دریافت داده از سنسور سرعت، موقعیت دریچه گاز و مجموعه انتخابگر دنده، زمانبندی تعویض دنده و عملکرد مبدل گشتاور را تنظیم میکند و تجربه رانندگی نرم و بهینه را فراهم میآورد.
ماژول کنترل بدنه خودرو (BCM)
BCM وظیفه مدیریت سیستمهای الکتریکی بدنه خودرو را دارد. این شامل کنترل قفل مرکزی، صندوق عقب، سنسور فشار باد تایر و سنسورهای پارک خودرو است. BCM با دریافت دادهها از سنسورهای مختلف بدنه، عملکرد سیستمهای ایمنی و رفاهی خودرو را تضمین میکند.
ماژول کنترل سیستم ترمز ضد قفل (ABS)
ماژول ABS یکی از حیاتیترین ECUهای ایمنی خودرو است که از قفل شدن چرخها هنگام ترمزگیری شدید جلوگیری میکند. این ماژول با دریافت داده از سنسورهای سرعت چرخ و سوئیچ پدال ترمز، عملکرد ترمز و سیستم کنترل کشش (TCS) را مدیریت میکند و امنیت راننده و سرنشینان را تضمین میکند.
ماژول کنترل تزریق سوخت (FICM)
FICM در موتورهای دیزل مسئول مدیریت عملکرد انژکتورها و زمانبندی تزریق سوخت است. این ماژول با دریافت اطلاعات سنسورهای موتور، میزان سوخت تزریق شده به هر سیلندر را کنترل میکند تا راندمان موتور افزایش یابد و آلایندگی کاهش پیدا کند.
ماژول کنترل مرکزی (CCM)
CCM به عنوان هاب مرکزی شبکه ECU عمل میکند و با سایر ECUها ارتباط برقرار کرده و عملکرد آنها را هماهنگ میکند. این ماژول سیستمهای امنیتی، ایموبلایزر، ورود بدون کلید و زنگ هشدار خودرو را کنترل کرده و قابلیت عیبیابی و گزارش خطا را برای راننده فراهم میکند.
ماژول الکترونیکی عمومی (GEM)
GEM وظیفه مدیریت سیستمهای رفاهی و سرگرمی خودرو را بر عهده دارد. این شامل کنترل سیستم تهویه مطبوع، کروز کنترل، سیستم صوتی و ناوبری، صندلیهای برقی، سانروف، آینهها و صندلیهای گرم شونده است و تجربه رانندگی راحت و مدرن را فراهم میکند.