استانداردهای فنی نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق

وقوع آتش‌سوزی در اماکن مختلف یکی از حوادث ناگوار و پرخطر محسوب می‌شود که می‌تواند منجر به خسارات جبران‌ناپذیر مالی و جانی شود. به همین دلیل، امروزه در ساختمان‌های بیش از شش طبقه، طبق الزامات سازمان نظام مهندسی ساختمان، نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق استاندارد برای کلیه مالکان و سازندگان الزامی است.

استانداردهای نصب سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق ساختمانی با استفاده از دتکتور دود و دتکتور حرارتی که در نقاط مختلف ساختمان نصب می‌شوند، قادر است وقوع حریق و آتش‌سوزی را در کوتاه‌ترین زمان تشخیص دهد و از طریق تجهیزات هشداردهنده مانند آژیر اعلام حریق و چراغ فلاشر، ساکنان را از خطر آگاه سازد. نصب و اجرای اصولی این سیستم‌ها مستلزم رعایت کامل استانداردهای نصب سیستم اعلام حریق بوده و تأیید نهایی ساختمان تنها در صورت رعایت این استانداردها و ضوابط ایمنی امکان‌پذیر خواهد بود.

سیستم اعلام حریق و نحوه عملکرد آن

با رعایت استانداردهای ایمنی ساختمان می‌توان تا حد زیادی از وقوع آتش‌سوزی در اماکن مختلف و بروز خسارات جانی و مالی جلوگیری کرد. سیستم اعلام حریق یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی است که امروزه در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل عملکرد دقیق و سرعت بالا در تشخیص حریق، نقش مؤثری در پیشگیری از حوادث ناگوار ایفا کرده است.

در سیستم‌های اعلام حریق پیشرفته، وجود سیستم سیگنال از راه دور باعث می‌شود سیگنال‌های مشکوک که توسط دتکتور دود و دتکتور حرارتی شناسایی می‌شوند، به پنل مرکزی اعلام حریق ارسال شده و دستورات لازم برای فعال‌سازی هشدار حریق صادر گردد. بسیاری از این سیستم‌ها مجهز به دستگاه تماس‌گیر خودکار هستند که در صورت بروز آتش‌سوزی، از طریق پیام صوتی از پیش ضبط‌شده، سازمان آتش‌نشانی را مطلع می‌سازند.

برای عملکرد صحیح، سیستم اعلام حریق ساختمانی از اجزا و قطعات متعددی تشکیل شده است که شامل پنل کنترل اعلام حریق، منبع تغذیه اصلی، منبع تغذیه اضطراری (باتری)، تجهیزات ورودی مانند آشکارسازهای دود و حرارت، تجهیزات هشداردهنده آتش‌سوزی نظیر آژیر و فلاشر، و رابط‌های ایمنی ساختمان می‌شود. نصب سیستم اعلام حریق استاندارد باید توسط افراد متخصص و مطابق با ضوابط و استانداردهای نظام مهندسی انجام گیرد تا تأیید نهایی ساختمان صادر شود.

سیستم‌های اعلام حریق در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هرکدام متناسب با نوع کاربری ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مهم‌ترین انواع آن‌ها می‌توان به سیستم اعلام حریق متعارف، سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، سیستم اعلام حریق هوشمند و سیستم اعلام حریق بی‌سیم اشاره کرد که انتخاب صحیح آن‌ها تأثیر مستقیمی در افزایش ایمنی ساختمان دارد.

نصب سیستم اعلام حریق برای چه ساختمان‌هایی الزامی است؟

نصب سیستم اعلام حریق استاندارد برای بسیاری از ساختمان‌ها الزامی بوده و پیمانکاران و سازندگان موظف‌اند در زمان طراحی و اجرای پروژه این موضوع را مطابق با ضوابط ایمنی و مقررات نظام مهندسی مدنظر قرار دهند. شناخت ساختمان‌هایی که ملزم به نصب این سیستم هستند، نخستین گام برای رعایت استانداردهای ایمنی ساختمان و دریافت پایان کار محسوب می‌شود.

برخلاف تصور رایج، نصب سیستم اعلام حریق تنها محدود به ساختمان‌های آپارتمانی و مجتمع‌های مسکونی نیست. ساختمان‌های تجاری تک‌واحدی با متراژ بیش از ۵۰۰ مترمربع نیز ملزم به استفاده از این سیستم هستند. همچنین بناهای تجاری با ورودی مشترک که متراژ آن‌ها بیش از ۳۰۰ مترمربع باشد، باید به سیستم اعلام حریق ساختمانی مجهز شوند.

تمامی ساختمان‌هایی که دارای ۳ طبقه یا بیشتر هستند، اعم از تجاری–اداری یا تجاری–مسکونی، مشمول نصب اجباری سیستم اعلام حریق خواهند بود. علاوه بر این، ساختمان‌های تجاری یا مسکونی که مجموع واحدهای آن‌ها ۵ واحد یا بیشتر باشد، در صورت عدم نصب این سیستم، امکان دریافت گواهی پایان کار ساختمان را نخواهند داشت. به طور کلی، کلیه ساختمان‌هایی با کاربری مختلط باید از یک سیستم اعلام حریق مطمئن و استاندارد بهره‌مند باشند.

در ساختمان‌های مسکونی نیز اگر تعداد سقف‌ها بیش از ۵ عدد بوده یا تعداد واحدهای ساختمانی ۱۱ واحد یا بیشتر باشد، نصب سیستم اعلام حریق الزامی است. رعایت این الزامات نقش مهمی در افزایش ایمنی ساکنان و کاهش خطرات ناشی از آتش‌سوزی ایفا می‌کند.

استانداردهای سیستم اعلام حریق

استاندارد NFPA به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و معتبرترین استانداردهای جهانی نصب سیستم اعلام حریق شناخته می‌شود. این استاندارد شامل بخش‌ها و دستورالعمل‌های متعددی است که نصابان و مجریان سیستم‌های اعلام حریق موظف‌اند به‌طور کامل با آن‌ها آشنایی داشته و در زمان طراحی و اجرا رعایت کنند. NFPA مخفف National Fire Protection Association یا انجمن ملی حفاظت در برابر آتش آمریکا است که به‌عنوان مرجع اصلی ایمنی حریق در بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به دلیل کیفیت بالا و دقت فنی استاندارد NFPA، بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای ایمنی در کشورهای مختلف این استاندارد را به‌عنوان مرجع اصلی خود انتخاب کرده‌اند. در ایران نیز استاندارد NFPA-72 یکی از منابع معتبر برای تأیید نهایی سیستم اعلام حریق ساختمان محسوب می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین و پرکاربردترین قوانین و الزامات استاندارد NFPA-72 اشاره می‌کنیم:

• حداکثر مساحت تحت پوشش هر زون سیستم اعلام حریق نباید بیش از ۲۰۰۰ مترمربع باشد.

• در هر Zone یا منطقه حداکثر ۲۰ تا ۲۴ المان مانند آژیر، شستی اعلام حریق و دتکتور مجاز است.

• هر طبقه ساختمان باید دارای زون مجزا باشد.

• راه‌پله‌های فرار باید به شستی اعلام حریق مجهز بوده و هر راه‌پله به‌عنوان یک زون مستقل در نظر گرفته شود.

• در صورت بیشتر بودن ارتفاع سقف کاذب یا کف کاذب از ۸۰ سانتی‌متر، نصب دتکتور دود یا حرارتی الزامی است.

• اگر فاصله پارتیشن تا سقف کمتر از ۳۰ سانتی‌متر باشد یا گچ‌بری سقف بیش از ۵۰ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد، باید دتکتور نصب گردد.

• نصب دتکتور در انبارها در ساختمان‌های تجاری و مسکونی الزامی است.

• تمامی اتاق‌خواب‌ها باید مجهز به دتکتور دود باشند و نصب دتکتور در نزدیکی تابلو برق نیز الزامی است.

• چاهک آسانسور و موتورخانه ساختمان باید دارای زون مجزا باشند.

• محل نصب تابلو مرکزی اعلام حریق باید در مکان‌هایی مانند ورودی ساختمان یا اتاق سرایداری باشد تا در شرایط اضطراری به‌راحتی قابل مشاهده باشد.

• در مکان‌های دارای ولتاژ القایی، استفاده از سیم روکش‌دار، یک‌تکه و مستقل الزامی است.

• در ساختمان‌های دارای رایزر برق و سوله‌های صنعتی باید از دتکتور مکنده دود یا دتکتور حرارتی کابلی استفاده شود.

• دتکتورهای دود نباید در معرض مستقیم جریان هوا نصب شوند.

• هر دتکتور دود حداکثر ۱۰۰ مترمربع را پوشش می‌دهد و این مقدار برای ارتفاع بیش از ۱۲ متر مجاز نیست.

• دتکتور حرارتی حداکثر ۶۰ مترمربع با ارتفاع ۸ متر را پوشش می‌دهد.

• فاصله دتکتور دود از دیوار باید بین ۵۰ سانتی‌متر تا ۷ متر و برای دتکتور حرارتی بین ۵۰ سانتی‌متر تا ۵.۵ متر باشد.

• در سقف‌های شیب‌دار، دتکتورها باید ۵۰ سانتی‌متر پایین‌تر از بالاترین نقطه سقف نصب شوند.

• در سوله‌های صنعتی بزرگ و ساختمان‌های مسکونی پرواحد استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر الزامی است.

• در پاساژها باید یک سیستم اعلام حریق مرکزی برای کل مجموعه و یک سیستم مجزا برای هر واحد نصب گردد.

• در صورت کابل‌کشی روکار سیستم اعلام حریق، استفاده از داکت فلزی به‌جای داکت پلاستیکی الزامی است.

• حداقل ۲ آژیر اعلام حریق باید در ساختمان‌های مسکونی نصب شود.

• فاصله شستی‌های اعلام حریق در راهروهای پهن بین ۳۰ تا ۴۵ متر و در راهروهای باریک و شلوغ بین ۱۵ تا ۲۵ متر در نظر گرفته می‌شود.

علاوه بر موارد فوق، باید توجه داشت که استانداردهای نصب سیستم اعلام حریق بسیار گسترده‌تر از این موارد بوده و تنها نصابان حرفه‌ای و دارای صلاحیت قادر به اجرای صحیح آن‌ها هستند.

همچنین تجهیزات سیستم اعلام حریق باید مطابق با استاندارد BS 5839 بوده و کابل‌کشی سیستم نیز طبق استاندارد BS 6207 انجام شود. از دیگر استانداردهای معتبر بین‌المللی سیستم اعلام حریق می‌توان به UL، LPCB، EVPU و EN-54 اشاره کرد که همگی در ایران مورد تأیید بوده و برای دریافت تأیید نهایی و پایان کار ساختمان اهمیت بالایی دارند.

استانداردهای سیستم اعلام حریق

رعایت استانداردهای اعلام حریق یکی از مهم‌ترین الزامات ایمنی ساختمان‌ها به شمار می‌رود. در هر کشور، مقررات مشخصی برای طراحی، نصب و اجرای سیستم اعلام حریق تدوین شده است که هدف اصلی آن‌ها حفاظت از جان ساکنان و کاهش خسارات مالی ناشی از آتش‌سوزی است. برای مثال در آمریکا استاندارد NFPA، در بریتانیا استاندارد BS 5839، در کانادا ULC و در بسیاری از کشورهای اروپایی استاندارد EN-54 لازم‌الاجرا می‌باشد. در ایران نیز دستورالعمل‌های مورد تأیید سازمان آتش‌نشانی و نظام مهندسی مبنای اجرای سیستم‌های اعلام حریق هستند.

🛡️ استاندارد UL چیست؟

استاندارد UL مخفف عبارت Underwriters Laboratories بوده و متعلق به یک سازمان بین‌المللی مستقل است که با هدف صدور گواهینامه ایمنی محصولات در ایالات متحده آمریکا تأسیس شده است. این استاندارد امروزه به‌عنوان یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی ایمنی تجهیزات اعلام حریق شناخته می‌شود و در بیش از ۱۰۲ کشور جهان دارای ۱۲۰ مرکز تست و آزمایش فعال است.

استاندارد UL مجموعه‌ای از آزمایش‌های ایمنی، علمی و تخصصی را شامل می‌شود که به مصرف‌کنندگان و پیمانکاران سیستم‌های ایمنی کمک می‌کند محصولات ایمن و قابل اعتماد را با اطمینان انتخاب کنند.

🧯 استاندارد LPCB چیست؟

استاندارد LPCB مخفف Loss Prevention Certification Board بوده و یک برند معتبر تأییدشده توسط مؤسسه BRE Global انگلستان است. این استاندارد به‌طور تخصصی در حوزه تجهیزات اعلام و اطفای حریق فعالیت دارد و هدف اصلی آن حفاظت از جان انسان‌ها، سرمایه‌ها و محیط زیست عنوان شده است.

مؤسسه LPCB کتابی با عنوان Red Book (کتاب قرمز) منتشر می‌کند که در آن فهرست شرکت‌ها و محصولات مورد تأیید در صنعت آتش‌نشانی و ایمنی حریق معرفی شده‌اند. برای هر سیستم یا محصول تأییدشده، گواهینامه LPCB صادر می‌شود که نشان‌دهنده اجرای صحیح الزامات ایمنی و استانداردهای فنی است و اعتبار بالایی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند.

🔥 استاندارد NFPA چیست؟

NFPA مخفف National Fire Protection Association یا انجمن ملی حفاظت در برابر آتش آمریکا است. این انجمن با بیش از ۲۰۰ سال سابقه، یکی از معتبرترین مراجع تدوین استانداردهای ایمنی و اعلام حریق در جهان به شمار می‌رود. هدف NFPA، کاهش خسارات ناشی از آتش‌سوزی و ارتقای ایمنی زندگی انسان‌ها است.

استانداردهای NFPA به دلیل جامع بودن، به‌عنوان مرجع اصلی بسیاری از استانداردهای اعلام حریق در جهان شناخته می‌شوند و اولویت بالاتری نسبت به سایر استانداردها دارند.

مهم‌ترین استانداردهای NFPA:

• NFPA 1: دستورالعمل‌های پیشگیری از حریق

• NFPA 2: ایمنی و فناوری هیدروژن

• NFPA 3: تست و ارزیابی سیستم‌های ایمنی حریق

• NFPA 16: نصب اسپرینکلر فوم–آب

• NFPA 72: سیستم‌های اعلام و هشدار حریق

• NFPA 92: سیستم‌های کنترل دود

🚨 استاندارد NFPA 72

استاندارد NFPA 72 یکی از مهم‌ترین بخش‌های استاندارد NFPA است که به‌طور تخصصی به سیستم‌های اعلام حریق می‌پردازد. این استاندارد شامل:

• ضوابط طراحی، نصب، تست و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق

• بررسی عملکرد تجهیزات هشداردهنده

• نظارت بر سیستم‌های ارتباطی اضطراری (ECS)

• دستورالعمل به‌روزرسانی و اصلاح سیستم‌های موجود

به زبان ساده، NFPA 72 چارچوب اصلی عملکرد صحیح و استاندارد سیستم‌های اعلام حریق را مشخص می‌کند.

⚡ استاندارد EVPU

استاندارد EVPU مربوط به ایمنی تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی است و نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد حریق در تجهیزات برقی دارد. این استاندارد در محصولاتی نظیر کابل‌ها، GPS، تجهیزات مخابراتی، بالابرها و سیستم‌های لرزه‌ای کاربرد دارد و در بسیاری از تجهیزات نظامی و حساس رعایت آن الزامی است.

🏢 استاندارد BS 5839

استاندارد BS 5839 یکی از معتبرترین استانداردهای بریتانیا در حوزه سیستم‌های اعلام حریق و دزدگیر است و شامل دستورالعمل‌های دقیقی برای ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی می‌باشد.

بخش‌های مهم BS 5839:

• BS 5839-6 (2019): ساختمان‌های مسکونی

• BS 5839-1 (2017): ساختمان‌های غیرخانگی

• BS 5839-3: سیستم‌های اطفای خودکار

• BS 5839-8: سیستم‌های هشدار صوتی

• BS 5839-9: سیستم‌های ارتباط صوتی اضطراری

برخی الزامات مهم:

• هر طبقه یک زون مستقل

• استفاده از دتکتور حرارتی HF در آشپزخانه

• نصب دتکتور در موتورخانه، آسانسور و پارکینگ

• اختصاص زون مستقل برای خرپشته و حیاط خلوت

🇪🇺 استاندارد BS-EN 54

استاندارد BS-EN 54 یک استاندارد اجباری در اتحادیه اروپا برای تجهیزات تشخیص و اعلام حریق است. هدف این استاندارد، یکپارچه‌سازی معیارهای ایمنی و ارزیابی عملکرد تجهیزات اعلام حریق در سطح اروپا می‌باشد.

گواهینامه‌های صادرشده:

• گواهینامه محصول (Product Certificate)

• گواهینامه FP (Factory Production Control)

این استاندارد تضمین می‌کند که تجهیزات اعلام حریق از نظر کیفیت، عملکرد و قابلیت اطمینان در بالاترین سطح قرار دارند.

✅ نکات تکمیلی مهم

• انتخاب نوع سیستم اعلام حریق باید بر اساس ارزیابی ریسک حریق، کاربری ساختمان و الزامات بیمه انجام شود.

• در ساختمان‌های بزرگ و پرتردد، استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر توصیه می‌شود.

• رعایت استانداردهای NFPA، BS 5839، EN-54 و UL برای تأیید نهایی سیستم ضروری است.

الزامات نصب سیستم کشف و اعلام حریق در ساختمان‌های غیرمسکونی

بر اساس مقررات ملی ساختمان و دستورالعمل‌های ایمنی، نصب سیستم کشف و اعلام حریق استاندارد در بسیاری از ساختمان‌های تجاری، اداری و با کاربری مختلط الزامی است. هدف از اجرای این سیستم‌ها، کشف سریع حریق، هشدار به موقع، کاهش خسارات جانی و مالی و امکان دریافت تأییدیه آتش‌نشانی و پایان کار ساختمان می‌باشد.

🏢 ساختمان‌هایی که نصب سیستم اعلام حریق در آن‌ها الزامی است:

• ساختمان‌های تجاری تک‌واحدی با زیربنای ۵۰۰ مترمربع و بیشتر

• ساختمان‌های تجاری با ورودی مشترک و متراژ تجمعی ۳۰۰ مترمربع و بالاتر

• ساختمان‌های تجاری–اداری یا اداری–مسکونی با بیش از ۳ طبقه یا متراژ تجمعی ۳۰۰ مترمربع و بیشتر

• ساختمان‌های تجاری و مسکونی با مجموع ۵ واحد یا بیشتر

• ساختمان‌های با کاربری مختلط که هر یک از کاربری‌ها به‌صورت مستقل مشمول الزام سیستم اعلام حریق باشند

• در ساختمان‌های مختلط، سیستم اعلام حریق باید به‌صورت یکپارچه و هماهنگ طراحی و اجرا شود

🔔 انتخاب نوع سیستم (متعارف یا آدرس‌پذیر) بر عهده طراح سیستم اعلام حریق است، اما در صورت تداخل انتخاب، سیستم آدرس‌پذیر در اولویت قرار دارد.

جدول خلاصه انتخاب نوع سیستم اعلام حریق (غیرمسکونی)

🏠 الزامات سیستم اعلام حریق در ساختمان‌های مسکونی

نصب سیستم کشف و اعلام حریق در ساختمان‌های مسکونی در شرایط زیر الزامی است:

• ساختمان‌های دارای ۵ سقف و بیشتر از تراز صفر

• ساختمان‌های مسکونی با ۱۱ واحد یا بیشتر

• در کلیه ساختمان‌های گروه د و بالاتر، استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر الزامی است

📌 اجرای سیستم اعلام حریق در ساختمان‌های کمتر از ۵ طبقه اختیاری است، اما به‌منظور افزایش ایمنی، حفاظت از جان ساکنان و کاهش خسارات مالی، به‌شدت توصیه می‌شود.

جدول انتخاب سیستم کشف و اعلام حریق در ساختمان‌های مسکونی

خلاصه کاربرد سیستم‌ها

🛠 معیار طراحی و نصب سیستم‌های کشف و اعلام حریق

1️⃣ منطقه‌بندی ساختمان (Zone)

• هر ساختمان باید به چندین منطقه یا Zone تقسیم شود تا در صورت وقوع حریق، محل دقیق به سرعت مشخص شود.

• طراحی زون‌ها بر اساس:

  • کاربری فضاها

  • مساحت اتاق‌ها

  • اهمیت هر فضا

  • مقاومت و پایداری ساختمان

  • مطابق مقررات ملی ساختمان

• نکات مهم:

  • مساحت هر زون ≤ 2000 مترمربع

  • اگر مساحت کل طبقات > 300 مترمربع → هر زون یک طبقه باشد

  • در راه‌پله‌ها، موتورخانه و انبارها می‌توان زون مجزا در نظر گرفت

  • طول مسیر جستجو ≤ 60 متر

  • برای شناسایی سریع، از چراغ‌های نشانگر (Remote Indicator) استفاده شود

2️⃣ شستی‌های اعلام حریق

• نصب در راهروها و ورودی پلکان‌ها الزامی است

• ارتفاع نصب: 140 ± 20 سانتی‌متر از کف

• حداکثر فاصله پیمایش: 45 متر

• در زیرزمین‌ها و رمپ‌ها حتماً نصب شود

3️⃣ کاشف‌های حریق

🔹 کاشف دودی

• شعاع پوشش: 7.5 متر روی سقف صاف

• ارتفاع نصب: حداکثر 10.5 متر

• فاصله کاشف‌ها از هم: 10.6 متر (راهروهای ≤ 2 متر تا 15 متر)

• حداقل فاصله از دیوار: 0.5 متر

• حداقل فاصله از دریچه هوا: 1 متر

• حداقل فاصله از آبفشان‌ها: 0.6 متر

• فاصله از آسانسور و شفت: 1.5 متر

• در فضاهای دارای HVAC → استفاده از کاشف دودی کانالی الزامی است

🔹 کاشف حرارتی

• شعاع پوشش: 5.3 متر

• فاصله بین کاشف‌ها: 7 متر (راهرو ≤ 2 متر تا 10.6 متر)

• ارتفاع نصب: 7.5 تا 9 متر بر اساس کلاس حساسیت (A1S، A2S، A1R، A2R، BR)

• در پارکینگ، رختشوی خانه، اتاق دیزل → از کاشف حرارتی افزایشی استفاده شود

• حداقل فاصله از دیوار: 0.5 متر

4️⃣ پنل اعلام حریق

• نصب در طبقه همکف یا ورودی ساختمان

• روشنایی کافی و اتصال به زمین (ارتینگ) الزامی

• منبع تغذیه و باتری باید حداقل 24 ساعت فعال باشد

• ارتفاع نصب: 1.5 متر از کف

5️⃣ ادوات شنیداری و دیداری (آژیر و فلاشر)

• حداقل صدای آژیر در فضاهای عمومی: 65 دسی‌بل

• بالای تخت خواب: حداقل 75 دسی‌بل

• محیط‌های با نویز > 60 دسی‌بل → حداقل 5 دسی‌بل بالاتر از نویز محیط

• مکان‌های خاص با نویز > 90 دسی‌بل → فلاشر یا اعلام‌کننده دیداری الزامی

• ارتفاع نصب: حداقل 2.1 متر

• فرکانس آژیر: 500 تا 1000 هرتز

• توصیه: در محیط‌های بیرونی از ادوات هشدار دیداری مقاوم استفاده شود

6️⃣ کابل‌کشی و مدارات

• کابل مقاوم در برابر حریق الزامی است

• متعارف: حداقل 1×2 mm²

• آدرس‌پذیر: حداقل 1.5×2 mm² شیلددار و نسوز

• تغییر مقطع کابل → با تایید سازنده سیستم

7️⃣ موارد تکمیلی و توصیه‌ها

• استفاده از پنل تکرارکننده برای مجتمع‌های بزرگ

• چراغ نشانگر برای فضاهای غیرقابل دسترسی (سقف کاذب، وید و کف)

• کاشف‌ها در شفت‌ها، پلکان‌های باز و دودکش‌ها نصب شوند

• تعداد کاشف‌ها و شستی‌ها براساس مشخصات فنی محصول و نظر طراح

• خطای مدار نباید بیش از 2000 مترمربع یا یک طبقه + 5 تجهیز را غیرفعال کند

• تجهیزات باید دارای تاییدیه استاندارد ملی یا بین‌المللی (LPCB، UL، FM، VDS) باشند

• مجریان ذیصلاح و آموزش دیده فقط مجاز به نصب و سرویس سیستم هستند

• آموزش بهره‌برداری و نگهداری به کاربران ساختمان ارائه شود

نظارت بر اجرای سیستم‌های کشف و اعلام حریق

سیستم‌های کشف و اعلام حریق (Fire Alarm System) مسئول حفاظت از جان و مال افراد در برابر حریق هستند. نظارت بر طراحی، نصب، تست، تحویل، نگهداری و سرویس دوره‌ای این سیستم‌ها بسیار حیاتی است و عدم رعایت آن می‌تواند منجر به خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیر شود.

1️⃣ شروع نظارت

نظارت از مرحله طراحی ابتدایی و هنگام اخذ پروانه ساخت آغاز می‌شود.

پس از پایان سفت‌کاری ساختمان، طرح سیستم اعلام حریق باید با معماری ساختمان هماهنگ شود تا مغایرت‌ها مشخص گردد.

نوع سیستم بر اساس:

• متراژ ساختمان

• تعداد طبقات

• کاربری بنا
  مطابق جداول انتخاب سیستم اعلام حریق تعیین می‌شود.

2️⃣ بررسی و تایید طرح اجرایی

پیش از اجرای سیستم، مجری باید طرح سیستم اعلام حریق را بازنگری کند و با هماهنگی مهندس ناظر یا طراح تاییدیه نهایی از سازمان قانونی دریافت نماید.

تمامی مراحل نصب باید مطابق با:

• مباحث مقررات ملی ساختمان

• استاندارد ملی و دستورالعمل طراحی و اجرا

• مشخصات فنی برند انتخابی سیستم اعلام حریق

3️⃣ نکات مهم نظارت بر اجرا

ناظر باید موارد زیر را کنترل و تایید نماید:

4️⃣ توصیه‌های اجرایی

تشکیل کارگروه و کمیته تخصصی شامل نمایندگان:

• نظام مهندسی

• سازمان آتش‌نشانی

• سازمان استاندارد ملی ایران

• اتحادیه صنف مربوطه

انتشار لیست برندها و تجهیزات تایید شده در سایت سازمان‌های ذی‌ربط برای اطلاع مهندسین و مالکین

💡 نکته کلیدی: نظارت دقیق از طراحی تا بهره‌برداری سیستم اعلام حریق، تضمین‌کننده ایمنی افراد و حفاظت از سرمایه‌های ساختمان است و عدم رعایت آن ممکن است عملکرد سیستم را به طور کامل مختل کند.

جدول نصب دتکتور دود در سقف‌های صاف طبق استاندارد NFPA و سازمان آتش‌نشانی

💡 نکات کلیدی:

1. در سقف‌هایی که عمق تیر و بیم ≥40٪ ارتفاع سقف است، فضای بین تیرها به عنوان یک اتاق مستقل در نظر گرفته می‌شود و دتکتورها باید به گونه‌ای نصب شوند که کل فضا پوشش داده شود.

2. پوشش دتکتورها در راستای عمودی و افقی باید حداکثر تعیین شده رعایت شود تا تشخیص سریع دود و حریق فراهم گردد.

3. در راهروها و اتاق‌های کوچک، سقف اصلی و زیر تیر و بیم بهترین مکان نصب است تا پوشش کامل ایجاد شود.

جدول نصب دتکتور دود در سقف‌های شیب‌دار طبق استاندارد NFPA و سازمان آتش‌نشانی

💡 نکات کلیدی:

1. سقف‌های شیب‌دار با شیب بیش از 10٪ نیازمند توجه به فاصله دتکتورها و محدودیت پوشش حداکثر 50٪ هستند.

2. دتکتورها باید روی سقف اصلی یا زیر تیرها نصب شوند تا تشخیص دود سریع و دقیق انجام شود.

3. در سقف‌های متقاطع، تعداد بیم‌ها بین دتکتورها محدود شده است تا پوشش کامل ایجاد گردد و نقاط کور حذف شود.

جدول نصب دتکتور دود در سقف‌های دارای تورفتگی یا بیم‌های متقاطع طبق استاندارد BS5839 و سازمان آتش‌نشانی

💡 نکات کلیدی:

1. در سقف‌های تورفته یا بیم‌های متقاطع، دتکتورها بسته به نسبت عرض سلول به عمق آن و ارتفاع سقف انتخاب می‌شوند.

2. اگر عرض سلول ≤ 4×D باشد، دتکتورها زیر بیم نصب می‌شوند و در غیر این صورت، دتکتورها داخل سلول روی سازه اصلی سقف قرار می‌گیرند.

3. شعاع پوشش دتکتور با افزایش ارتفاع و عمق بیم افزایش می‌یابد، اما رعایت فاصله‌ها برای تشخیص سریع دود الزامی است.

جدول نصب دتکتور دود در سقف‌های دارای بیم‌های موازی متعدد طبق استاندارد BS5839 و سازمان آتش‌نشانی

💡 نکات مهم:

1. فاصله بین دتکتورها در سقف‌های دارای بیم‌های موازی بر اساس ارتفاع سقف و عمق بیم تعیین می‌شود.

2. برای ارتفاع کمتر و بیم‌های کم‌عمق، فاصله‌ها بیشتر و برای ارتفاع بالا یا بیم‌های عمیق‌تر، فاصله‌ها کمتر و دقیق‌تر است.

3. رعایت این فواصل برای شناسایی سریع حریق و عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق الزامی است.

اگر بخواهید، می‌توانم تمام جدول‌های سقف صاف، شیب‌دار، بیم‌های متقاطع و بیم‌های موازی را در یک جدول جامع ترکیب کنم تا یک مرجع کامل نصب دتکتور دود برای همه شرایط باشد.