آموزش روت کردن گوشیهای اندرویدی
اندروید به عنوان یک سیستمعامل متنباز شناخته میشود، اما بسیاری از قابلیتهای آن در گوشیها و تبلتها به طور پیشفرض محدود هستند. اگر دوست دارید کنترل کامل دستگاه خود را در دست بگیرید، روت کردن گوشی اندروید راهکاری است که باید بررسی کنید.
روت کردن فرآیندی است که به کاربر اجازه میدهد به دسترسی ریشه (Root Access) سیستمعامل دست یابد و محدودیتهای اعمال شده توسط سازنده گوشی یا اپراتور را دور بزند. پس از روت کردن، میتوانید تغییرات عمیق در سیستم انجام دهید، اپلیکیشنهای پیشفرض را حذف کنید و حتی نسخههای جدید اندروید را روی دستگاهی که بهروزرسانی رسمی دریافت نمیکند نصب کنید.
مزایای روت کردن گوشی
روت کردن گوشی مزایای متعددی دارد، اما قبل از هر چیز باید بدانید که این کار تمام مشکلات گوشی را حل نمیکند؛ بلکه دسترسی لازم برای اعمال تغییرات دلخواه را به شما میدهد. در ادامه مهمترین مزایای روت اندروید را بررسی میکنیم:
حذف اپلیکیشنهای پیشفرض (Bloatware)
بسیاری از گوشیها، به ویژه از برندهایی مانند سامسونگ، هواوی و شیائومی، با تعداد زیادی اپلیکیشن از پیش نصب شده عرضه میشوند. این برنامهها گاهی فضای حافظه و منابع سیستم را مصرف میکنند و امکان حذف آنها در حالت عادی وجود ندارد.
با روت کردن گوشی میتوانید این اپلیکیشنها را حذف کرده و اندروید سبکتر و سریعتری تجربه کنید. این کار به ویژه برای گوشیهایی با حافظه داخلی محدود مفید است.
پشتیبانگیری کامل از اطلاعات
روت کردن گوشی امکانات پیشرفتهای برای بکاپگیری و بازیابی اطلاعات فراهم میکند:
-
Titanium Backup: با این اپلیکیشن میتوانید از تمام برنامهها و دادههای درون آنها نسخه پشتیبان تهیه کنید و در صورت نیاز بازیابی کنید.
-
Nandroid Backup: این نوع بکاپ شامل کل سیستمعامل، اپلیکیشنها و دادهها میشود و در مواقع بحرانی، امکان بازگرداندن گوشی به حالت اولیه را فراهم میکند.
این قابلیت به ویژه برای افرادی که مرتب گوشی خود را شخصیسازی میکنند، بسیار حیاتی است.
نصب نسخههای جدید اندروید (Custom ROM)
بسیاری از گوشیها پس از چند سال دیگر آپدیت رسمی اندروید دریافت نمیکنند. با روت کردن و نصب Custom ROM، میتوانید از آخرین نسخههای اندروید و قابلیتهای جدید آن بهرهمند شوید.
این امکان به کاربران حرفهای اجازه میدهد که گوشی خود را بهروز، سریع و ایمن نگه دارند و تجربهای مشابه گوشیهای پرچمدار داشته باشند.
بهینهسازی عملکرد و عمر باتری
با دسترسی ریشه، میتوانید تنظیمات سیستم و پردازنده را بهینه کنید، اپلیکیشنهایی که مصرف باتری یا منابع بالایی دارند را محدود کنید و کارایی گوشی را افزایش دهید. این ویژگی برای دستگاههای قدیمیتر که سرعت آنها کاهش یافته بسیار مفید است.
معایب و خطرات روت کردن گوشی
با وجود مزایای جذاب، روت کردن گوشی خطراتی نیز دارد که باید قبل از اقدام به آن در نظر بگیرید:
-
از دست رفتن گارانتی: اکثر شرکتها پس از روت کردن، گارانتی گوشی را لغو میکنند.
-
ریسک امنیتی: دسترسی ریشه میتواند درهای جدیدی برای بدافزارها و حملات امنیتی باز کند.
-
احتمال آسیب به سیستمعامل: انجام اشتباه مراحل روت یا نصب ROM نامناسب ممکن است گوشی را به حالت Brick (غیرقابل استفاده) برساند.
روت کردن گوشی اندروید یک ابزار قدرتمند برای کاربران حرفهای است که میخواهند کنترل کامل دستگاه خود را داشته باشند. از حذف اپلیکیشنهای پیشفرض و پشتیبانگیری کامل تا نصب نسخههای جدید اندروید و بهینهسازی عملکرد، مزایای زیادی برای کاربران فراهم میکند. با این حال، قبل از روت کردن باید خطرات احتمالی و از دست رفتن گارانتی را به دقت بررسی کنید.
.
نصب کاستوم رام برای افزایش سرعت و قابلیتهای گوشی
اگر گوشی شما با گذشت زمان کند شده یا بهروزرسانی رسمی دریافت نمیکند، نصب کاستوم رام (Custom ROM) یکی از بهترین راهکارهاست.
کاستوم رامها معمولاً مبتنی بر اندروید خالص هستند و از آخرین نسخههای اندروید و بهروزرسانیهای امنیتی بهره میبرند. به همین دلیل نصب آنها میتواند سرعت و عملکرد گوشی را به شکل چشمگیری بهبود دهد.
علاوه بر افزایش سرعت، کاستوم رامها میتوانند عمر مفید گوشی شما را طولانی کنند. به عنوان مثال، گوشی HTC HD 2 که در سال ۲۰۰۹ عرضه شد، با استفاده از کاستوم رامها موفق شد اندروید ۷ را اجرا کند، در حالی که بهروزرسانی رسمی آن تنها تا چند سال پس از عرضه ادامه داشت. بنابراین نصب کاستوم رامهای متنوع میتواند دستگاههای قدیمی را دوباره زنده کند و تجربهای مدرن از اندروید ارائه دهد.
اهمیت پشتیبانگیری پیش از روت کردن
قبل از شروع فرآیند روت، حتماً از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
دلیل این امر ساده است: در زمان روشن شدن گوشی، اولین نرمافزاری که اجرا میشود Bootloader است و برای روت کردن باید قفل این نرمافزار باز شود. باز کردن قفل Bootloader میتواند خطر از دست رفتن دادهها را به همراه داشته باشد، بنابراین پشتیبانگیری قبل از روت کردن یک اقدام ضروری و ایمن محسوب میشود.

نحوه اجرای فرآیند روت اندروید
روت کردن گوشیهای اندرویدی بسته به مدل دستگاه و ابزارهای مورد استفاده متفاوت است، زیرا هزاران مدل گوشی و صدها ابزار مختلف برای این کار وجود دارد. با این حال، روند کلی و ساده آن را میتوان به صورت زیر توضیح داد:
-
باز کردن قفل Bootloader:
اولین قدم برای روت کردن، باز کردن قفل Bootloader است. Bootloader برنامهای است که هنگام روشن شدن گوشی اجرا میشود و مسئول راهاندازی سیستمعامل است. باز کردن قفل آن به شما امکان میدهد تغییرات اساسی در سیستم اعمال کنید. -
ابزارهای مورد نیاز:
برای باز کردن قفل Bootloader معمولاً به موارد زیر نیاز دارید:-
نصب ADB و درایورهای Fastboot روی کامپیوتر
-
فعال کردن USB Debugging در گوشی
-
اتصال گوشی به کامپیوتر
-
-
توجه مهم:
روش دقیق باز کردن قفل Bootloader به مدل گوشی شما بستگی دارد و ممکن است تفاوتهایی داشته باشد. به همین دلیل توصیه میشود روش مخصوص مدل گوشی خود را بهطور دقیق در اینترنت جستجو کنید تا مراحل بهدرستی و بدون مشکل انجام شود.
با باز کردن قفل Bootloader، مسیر برای نصب محیط ریکاوری سفارشی و دسترسی روت فراهم میشود.
بیشتر بخوانید: ۵ راه ساده برای حذف روت گوشی (آنروت کردن) اندرویدی
بعد از این کار، به جای استفاده از محیط ریکاوری سیستم، باید از یک محیط ریکاوری دیگر-ترجیحا TWRP- استفاده کنید. با این کار میتوانید فایلهایی را بر گوشی خود اجرا کنید که در نهایت منجر به امکانپذیر شدن دسترسی روت میشود. برای این کار، میتوانید به سایت TWRP مراجعه کنید و فایل مربوط به گوشی خود را دانلود کنید. پیش از اجرای گوشی از طریق محیط ریکاوری TWRP، باید فایل SuperSU را از سایتی به همین نام دانلود کنید و آن را به گوشی خود انتقال دهید. بعد از اجرای گوشی از طریق TWRP و نصب فایل SuperSU میتوانید از دسترسی روت بهره ببرید.
چرا نباید از اپلیکیشنهای روت با یک کلیک استفاده کرد؟
پس از باز کردن قفل Bootloader، دو مسیر برای روت کردن گوشی پیش روی شما قرار دارد:
-
روش سنتی و دستی:
در این روش گوشی به کامپیوتر متصل میشود و فرمانها به صورت دستی اجرا میشوند. این روش ممکن است کمی پیچیده باشد، اما کنترل کامل و دقیق روی فرآیند روت را به شما میدهد و در نتیجه قابل اعتمادتر است. -
اپلیکیشنهای روت با یک کلیک:
برنامههایی مانند KingRoot یا سایر اپلیکیشنهای مشابه ادعا میکنند که میتوانند گوشی شما را تنها با یک کلیک روت کنند. برخی از این اپلیکیشنها بدون نیاز به کامپیوتر عمل میکنند و برخی دیگر از طریق کامپیوتر به انجام فرآیند میپردازند.
چالشها و خطرات استفاده از این اپلیکیشنها:
-
کنترل کمتر: هنگام استفاده از این برنامهها، شما عملاً هیچ کنترلی بر اجرای دقیق مراحل ندارید.
-
وابستگی به توسعهدهنده: موفقیت روت کاملاً به توانایی و اعتبار توسعهدهنده اپلیکیشن بستگی دارد.
-
سازگاری محدود: ممکن است اپلیکیشن با مدل گوشی شما کاملاً سازگار نباشد و فرآیند روت با خطا مواجه شود.
-
خطر امنیتی: برخی از این اپلیکیشنها میتوانند بدافزار یا آسیب به سیستمعامل وارد کنند.
به همین دلیل، اگر هدف شما روت ایمن و پایدار است، روش سنتی و استفاده از کامپیوتر و محیط ریکاوری مانند TWRP توصیه میشود. این مسیر زمانبر است اما ریسک کمتری دارد و نتیجه قابل پیشبینیتری ارائه میدهد.
.
چگونه اپلیکیشنهای یککلیک گوشی را روت میکنند؟
اپلیکیشنهای متعددی ادعا میکنند که میتوانند فرآیند روت اندروید را تنها با یک کلیک انجام دهند. از جمله معروفترین این برنامهها میتوان به KingRoot، KingoRoot، CF-Auto-Root و OneClickRoot اشاره کرد.
عملکرد چنین اپلیکیشنهایی به زبان ساده به شکل زیر است:
-
این برنامهها از مجموعهای اکسپلویت (Exploit) استفاده میکنند. اکسپلویتها راههایی هستند که میتوانند محدودیتها و تدابیر امنیتی سیستمعامل را دور بزنند.
-
وقتی اپلیکیشن اجرا میشود، بخشی از دادههای گوشی به سرور اپلیکیشن منتقل میشود و در مقابل، اکسپلویتهای مناسب برای دستگاه شما از سرور به گوشی ارسال میشوند.
-
این اکسپلویتها باعث میشوند که اپلیکیشن به دسترسی روت اندروید دست یابد و محدودیتهای سیستمعامل دور زده شوند.
چالشها و ریسکها:
-
کنترل کمتر: کاربر عملاً کنترلی روی اجرای اکسپلویتها ندارد و نمیداند چه تغییراتی روی سیستم اعمال میشود.
-
مسائل امنیتی: انتقال دادهها به سرور اپلیکیشن و اجرای کدهای ناشناس میتواند خطر نفوذ بدافزار یا آسیب به سیستمعامل را افزایش دهد.
-
سازگاری محدود: این اپلیکیشنها با همه گوشیها و نسخههای اندروید سازگار نیستند و ممکن است روت ناموفق باشد.
به همین دلیل، اگر هدف شما روت ایمن و قابل اعتماد است، توصیه میشود از روش سنتی با کامپیوتر، محیط ریکاوری TWRP و فایل SuperSU استفاده کنید. این روش زمانبر است اما ریسک بسیار کمتری دارد و کنترل کامل روی فرآیند در دست شماست.
.
محدودیتها و ریسکهای اپلیکیشنهای روت یککلیک
مشکل اصلی اپلیکیشنهایی مانند KingRoot و KingoRoot این است که نمیتوان چندان روی اکسپلویتهای آنها حساب کرد. این اکسپلویتها گاهی تنها روی نسخههای خاصی از اندروید یا مدلهای مشخصی از گوشیها به درستی عمل میکنند و در غیر این صورت ممکن است روت موفقیتآمیز نباشد.
برای جلوگیری از تهدیدات امنیتی و مشکلات عملکردی، این اپلیکیشنها معمولاً از اپلیکیشنهای داخلی (bloatware داخلی) بهره میبرند. به همین دلیل حتی بعد از روت شدن، برخی از برنامههای جدیدی که نصب میکنید میتوانند عملکرد سیستمعامل را تحت تأثیر قرار دهند و مشکلاتی مثل کند شدن یا ناسازگاری ایجاد کنند.
اگر قصد دارید کاستوم رام نصب کنید، بهتر است از روشهای سنتی روت استفاده کنید، زیرا این روش کنترل بیشتری روی فرآیند روت و سازگاری با رامهای سفارشی فراهم میکند و ریسک مشکلات بعدی را کاهش میدهد.
توصیه نهایی:
استفاده از اپلیکیشنهای روت یککلیک تنها زمانی منطقی است که هیچ راه جایگزین دیگری وجود نداشته باشد. در غیر این صورت، روش سنتی با استفاده از کامپیوتر، TWRP و فایل SuperSU امنتر و قابل اعتمادتر است.
نصب کاستوم رام پس از روت کردن گوشی
بعد از اینکه گوشی خود را روت کردید، ممکن است بخواهید یک کاستوم رام (Custom ROM) نصب کنید. نصب کاستوم رام به معنای جایگزینی کامل سیستمعامل اندروید گوشی شماست و معمولاً امکان بازگشت به حالت قبلی بدون نسخه پشتیبان وجود ندارد.
.
به همین دلیل، قبل از نصب کاستوم رام مورد نظر بهتر است برای اطمینان کامل یک نسخه پشتیبان Nandroid تهیه کنید. برای این کار، وارد محیط ریکاوری TWRP شوید و بر روی گزینه Backup ضربه بزنید تا فرآیند پشتیبانگیری کامل از کل سیستم آغاز شود.
علاوه بر این، با استفاده از اپلیکیشنهایی مانند Titanium Backup میتوانید از اطلاعات اپلیکیشنها و دادههای آنها نسخه پشتیبان تهیه کنید. این کار به شما امکان میدهد پس از نصب کاستوم رام، اپلیکیشنهای موردنظر خود را به وضعیت قبلی بازگردانید و تجربهای بیوقفه از سیستمعامل جدید داشته باشید.
.
بعد از انجام مراحل پشتیبانگیری و آمادهسازی، رام دانلود شده با پسوند ZIP را به حافظه داخلی گوشی منتقل کنید. سپس وارد محیط ریکاوری TWRP شوید و قبل از نصب رام، اطلاعات سیستمعامل فعلی را پاک کنید تا نصب کاستوم رام بدون مشکل انجام شود.
پس از پاکسازی، به بخش Install بروید و رام موردنظر را انتخاب کنید تا فرآیند نصب آغاز شود. بعد از اتمام نصب و ریبوت گوشی، کاستوم رام جدید به طور کامل اجرا خواهد شد و میتوانید از امکانات آن بهرهمند شوید.
از میان کاستوم رامهای معروف و محبوب میتوان به LineageOS، PAC-ROM و Paranoid Android اشاره کرد که هر کدام ویژگیها و قابلیتهای منحصر به فرد خود را دارند و تجربهای جدید از اندروید را ارائه میدهند.