آموزش لحیم کاری
هنگامی که در آموزش هویه کاری مهارت کافی کسب کنیم، فرآیند لحیمکاری بدون آسیب به سایر قطعات برد الکترونیکی انجام میشود. اما اگر در زمان کار دچار لغزش دست شویم یا از هویه با کیفیت مناسب استفاده نکنیم، احتمال صدمه دیدن مدار و برد الکترونیکی بسیار بالا خواهد رفت. به همین دلیل یادگیری اصولی و تمرین مداوم در لحیمکاری با هویه اهمیت زیادی دارد.
آموزش هویه کاری
اگرهویه شما برای اوّلین بار است به برق زده می شود، پس از اینکه کاملا داغ شد، نوک آن را داخل روغن لحیم فرو کرده و بعد کمی قلع به نوک آن میزنیم تا نوک هویه قلع اندود شود، این کار باعث می شود نوک هویه سیاه نشود و لحیم کاری با آن راحت انجام شود. در آموزش الکترونیک عملی این کار با کارآموزان تمرین میشود.
روش لحیم کاری
در هنگام کار با هویه باید به نکات ایمنی توجه ویژه داشته باشید. اولین نکته این است که سیم برق هویه را از مسیری ایمن روی میز کار عبور دهید تا از برخورد آن با بدنه داغ هویه جلوگیری شود. تماس اتفاقی بدنه داغ هویه با سیم برق یا وسایل اطراف میتواند خطرناک باشد. برای جلوگیری از این مشکل، همیشه هویه را در پایه هویه قرار دهید. این کار علاوه بر اینکه حرارت اضافی را به فنر پایه منتقل میکند، باعث میشود جای مشخصی برای هویه روی میز داشته باشید و احتمال آسیب به محیط کار یا برد الکترونیکی کاهش یابد.
تمیز کردن نوک هویه در حین لحیم کاری
یکی از اصول مهم در آموزش لحیم کاری، تمیز نگه داشتن نوک هویه است. هر زمان که قصد دارید هویه را روی پایه قرار دهید، کافی است نوک آن را لحظهای در روغن لحیم فرو ببرید و سپس با اسفنج مرطوب تمیز کنید. این کار باعث میشود لحیم بهتر به قطعات بچسبد و کیفیت اتصالات افزایش یابد.
برای این منظور میتوانید هنگام خرید هویه یا قطعات الکترونیکی، اسفنج مخصوص را نیز تهیه کنید. قبل از شروع کار، اسفنج را با آب و کمی مایع ظرفشویی شسته و سپس فشار دهید تا آب اضافی خارج شود. در طول لحیم کاری هم اسفنج باید همیشه کمی مرطوب باشد تا هنگام تماس با نوک داغ هویه نسوزد و بتواند به خوبی آن را تمیز کند.
چرا رعایت این نکات اهمیت دارد؟
رعایت اصول ایمنی و تمیزکاری نوک هویه نه تنها از آسیب رسیدن به برد الکترونیکی جلوگیری میکند، بلکه باعث افزایش عمر هویه و کیفیت بهتر اتصالات لحیم کاری میشود. بنابراین هر کسی که به دنبال آموزش هویه کاری حرفهای است، باید این نکات را جدی بگیرد.



اهمیت نوک هویه در لحیم کاری
در فرآیند لحیم کاری الکترونیک، داشتن یک نوک هویه مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. با گذشت زمان و استفاده مداوم، نوک هویه فرسوده شده و نیاز به تعویض پیدا میکند. برای تعویض، کافی است یک نوک نسوز هویه مشابه نوک قبلی از فروشگاه ابزار الکترونیکی تهیه کنید و پس از شل کردن پیچهای نگهدارنده، نوک جدید را جایگزین نمایید.
نکته مهم این است که پیچهای نگهدارنده نوک هویه را هر چند وقت یکبار محکم کنید. در صورت شل بودن پیچها، نوک هویه به خوبی داغ نمیشود و این موضوع نه تنها کیفیت لحیم کاری را کاهش میدهد، بلکه موجب کوتاه شدن عمر هویه نیز خواهد شد.
ابزار مورد نیاز برای لحیم کاری حرفهای
برای انجام یک لحیم کاری اصولی و تمیز، به ابزارهای زیر نیاز دارید:
هویه (Soldering Iron): هویهها در دو نوع هویه SMD و هویه DIP عرضه میشوند که هر کدام برای بردها و مدارات خاصی استفاده میشوند. در میان برندهای موجود، هویه گوت (Goot) یکی از بهترین گزینههای بازار است.
پایه نگهدارنده هویه: ابزاری ضروری برای قرار دادن هویه هنگام کار و جلوگیری از آسیب به میز یا قطعات.
ابزار تنظیف نوک هویه: شامل اسفنج مرطوب یا سیم ظرفشویی مخصوص برای تمیز نگه داشتن نوک هویه.
محلول ناهید خشک یا تینر 10000: جهت تمیز کردن و شستوشوی برد بعد از اتمام لحیم کاری.
قلعکش (Solder Sucker): برای جمع کردن قلعهای اضافی از روی مدار در هنگام حرارت دادن هویه.
سیم قلعکش: مخصوص برداشتن قلع و قطعات DIP و SMD از روی بردهای الکترونیکی.
روغن قلع (Flux): برای تمیز کردن نوک هویه و داشتن اتصالاتی تمیز و باکیفیت در لحیم کاری.
انتخاب یک نوک هویه باکیفیت و استفاده از ابزارهای استاندارد لحیم کاری، نقش مهمی در افزایش دقت و جلوگیری از آسیب به بردهای الکترونیکی دارد. رعایت این نکات باعث میشود لحیم کاری شما تمیز، بادوام و حرفهای انجام شود.
آموزش لحیم کاری به زبان ساده
برای اینکه لحیم کاری تمیز و حرفهای انجام شود، باید نقطهای که قرار است لحیم شود کاملاً تمیز باشد تا بتواند قلع را جذب کند. اگر سطح برد یا پایه قطعه زنگ زده یا کثیف باشد، لحیم بهخوبی نمیچسبد. برای این کار میتوانید از سنباده نرم یا در صورت نیاز از تینر فوری (تینر 10000) استفاده کنید.
🔹 توجه داشته باشید که تینر بسیار اشتعالزا است و باید در ظرف مطمئن، دردار و دور از حرارت و دسترس افراد غیرآگاه نگهداری شود.
🔹 از تینر میتوانید برای تمیز کردن نقاط لحیمکاری شده هم استفاده کنید. کافی است در پایان کار، پشت برد الکترونیکی را با یک مسواک آغشته به تینر چند بار تمیز کنید تا براق و بدون آلودگی شود.
شروع لحیم کاری سیمها
برای لحیم کردن سیمهای افشان به یکدیگر، مراحل زیر را دنبال کنید:
-
سیم را کاملاً تمیز کنید.
-
کمی روغن لحیم به آن بزنید.
-
نوک هویه را روی سیم قرار دهید و منتظر بمانید تا سیم داغ شود.
-
در همین لحظه سیم قلع را به محل اتصال نزدیک کنید تا قلع ذوب شده و به مغز سیم نفوذ کند.
-
اگر سیم قرار است داخل یک ترمینال پیچ شود، تنها قلعاندود کردن سطح سیم کافی است.
-
اگر میخواهید دو سیم را به هم متصل کنید، باید قلع بیشتری استفاده کنید تا اتصال محکم و پایدار باشد.
نحوه لحیم کاری پایه قطعات الکترونیکی
برای لحیم کردن قطعاتی مثل مقاومت یا خازن روی برد:
-
نوک هویه را کمی خوابیده طوری قرار دهید که همزمان با پایه قطعه و سطح برد تماس داشته باشد.
-
در همین زمان سیم لحیم را به نقطه مورد نظر نزدیک کنید.
-
به محض اینکه قلع ذوب شد و به شکل یک اشک صاف، براق و یکنواخت در آمد، ابتدا قلع را جدا کنید و سپس هویه را بردارید.
⏱ کل این فرآیند نباید بیشتر از ۳ ثانیه طول بکشد. اگر بیشتر زمان برد، به احتمال زیاد هویه بهدرستی حرارت نمیدهد، قلع مرغوب نیست یا سطح لحیمکاری بهخوبی آماده نشده است.
در آموزش لحیم کاری رعایت سه اصل بسیار مهم است:
-
تمیز بودن سطح و قطعه پیش از لحیم کاری.
-
استفاده از روغن لحیم و قلع مرغوب برای اتصال بهتر.
-
زمان مناسب لحیم کاری (حداکثر ۳ ثانیه برای هر پایه قطعه).
با رعایت این نکات، میتوانید اتصالاتی محکم، براق و بادوام روی برد الکترونیکی ایجاد کنید.
آموزش لحیم کاری حرفهای و تمیز
لحیم کاری ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسد، اما در عمل نکات ریزی وجود دارد که رعایت نکردن آنها میتواند کیفیت کار را کاهش دهد. اگر به بردهای الکترونیکی کارخانهای نگاه کنید، خواهید دید که لحیم کاری چقدر منظم و زیبا است. این بردها با دستگاههای پیشرفته تولید میشوند، اما با کمی دقت و تمرین، شما هم میتوانید لحیم کاری دستی را به شکلی انجام دهید که تقریباً شبیه کار کارخانه باشد.
افرادی هستند که لحیم کاری دستی آنها آنقدر تمیز است که تشخیص کار دست از دستگاه سخت است. بنابراین سعی کنید لحیم کاری زیبا و منظم انجام دهید تا علاوه بر جلب تحسین دوستان و مشتریان، از کار خود نیز لذت ببرید.
روش استفاده از قلع کش برای خارج کردن قطعات
برای خارج کردن قطعات از برد، قلع کش ابزار اصلی است. روش کار به صورت زیر است:
-
آماده کردن قلع کش: فنر قلع کش را به سمت پایین جمع کنید تا ضامن آن در حالت آماده بماند.
-
حرارت دادن نقطه لحیم کاری: نوک هویه را روی نقطه مورد نظر قرار دهید تا قلع کاملاً ذوب شود.
-
کشیدن قلع: در همان لحظه، دکمه قلع کش را فشار دهید. فنر جمعشده مانند یک پمپ عمل کرده و قلع را از روی برد به داخل محفظه قلع کش میکشد.
-
تمیز کردن قلع کش: هر چند وقت یکبار، قلع داخل قلع کش را تخلیه و تمیز کنید. نوک قلع کش در برابر حرارت مقاوم است، اما اگر بخواهید میتوانید از نوکهای نسوز مخصوص استفاده کنید که کار را آسانتر میکند.
نکات تکمیلی برای لحیم کاری حرفهای
-
زمان حرارت دهی: فقط به اندازه لازم هویه را روی نقطه لحیم قرار دهید تا قلع ذوب شود و از آسیب به برد جلوگیری شود.
-
تمیزی برد و قطعات: پیش از لحیم کاری، برد و پایه قطعات باید تمیز و آماده باشند تا لحیم به خوبی جذب شود.
-
لحیم کاری زیبا: لحیم را به شکل یک قطره صاف و براق روی نقطه اتصال ایجاد کنید تا کار شما حرفهای و مرتب به نظر برسد.
با رعایت این نکات و تمرین مداوم، میتوانید اتصالات برد الکترونیکی را به صورت حرفهای و تمیز انجام دهید و کیفیت کارتان را به سطح کارخانهای نزدیک کنید.
انواع هویه در لحیم کاری
یکی از ابزارهای کلیدی در لحیم کاری بردهای الکترونیکی، هویه است. انتخاب هویه مناسب، تأثیر زیادی بر کیفیت کار و سهولت انجام لحیم کاری دارد.
لحیم کاری قطعات DIP: برای جا زدن یا خارج کردن قطعات DIP روی برد، بهتر است از هویه ۶۰ وات استفاده کنید. این نوع هویه حرارت کافی برای ذوب سریع و یکنواخت قلع ایجاد میکند و باعث میشود اتصالات مطمئن و بادوام باشند.
لحیم کاری بردهای SMD: برای بردهای SMD، مانند بردهای موبایل یا لپتاپ، نیاز به دقت بیشتری دارید. در این موارد از هویه ۴۰ وات با نوک ریز استفاده کنید تا حرارت متمرکز باشد و آسیبی به قطعات کوچک وارد نشود.
انتخاب هویه مناسب، علاوه بر افزایش دقت، به شما امکان میدهد که لحیم کاری تمیز و حرفهای انجام دهید و از آسیب رساندن به برد و قطعات جلوگیری کنید. در دوره آموزش تعمیرات برد لحیم کاری حرفه ای روی قطعات اس ام دی و دیپ را عملا تمرین میکنید.
بهترین هویه برای لحیم کاری
یکی از بهترین هویهها در بازار ایران، هویه برند Goot است. این هویه کیفیت بالایی دارد و برای لحیم کاری انواع بردهای الکترونیکی گزینهای مناسب به شمار میرود.
هویهها به دو نوع اصلی تقسیم میشوند:
-
هویه تفنگی
-
هویه میلهای
تعمیرکاران موبایل و لپتاپ اغلب از هویه میلهای استفاده میکنند، زیرا کنترل و دقت بیشتری هنگام لحیم کاری قطعات کوچک SMD و سیمها فراهم میکند.
برای داشتن لحیم کاری تمیز و حرفهای، علاوه بر هویه، استفاده از ابزار و مواد مصرفی با کیفیت بسیار مهم است:
-
سیم قلع و قلع کش مناسب
-
روغن لحیم تازه و با کیفیت
-
قلع با تاریخ روز
این ابزار و مواد مصرفی باعث میشوند که لحیم کاری شما براق، منظم و بادوام باشد.
در کلاسهای آموزش الکترونیک، تمامی این موارد به صورت عملی و زیر نظر تعمیرکار حرفهای آموزش داده میشوند تا شما بتوانید تجربه عملی و حرفهای در لحیم کاری بردهای موبایل و لپتاپ کسب کنید.