شناخت انواع کابل های خروجی ال سی دی
با پیشرفت فناوری نمایشگرها و افزایش تقاضا برای کیفیت بالاتر تصویر و صدا، استانداردهای مختلفی برای خروجیهای تلویزیون و مانیتور معرفی شدهاند. این خروجیها نهتنها در وضوح تصویر و نرخ تازهسازی تفاوت دارند، بلکه در توانایی انتقال صدا، داده و حتی انرژی نیز با هم متفاوتاند. از خروجیهای قدیمی و آنالوگ مانند VGA و Composite که امروزه تقریباً منسوخ شدهاند، تا استانداردهای مدرن و پرسرعتی چون HDMI 2.1b، DisplayPort 2.1 و Thunderbolt 5، هر کدام جایگاه ویژهای در تاریخ و کاربردهای امروزی دارند. آموزش تعمیر مانیتور و شناخت این تفاوتها کمک میکند تا انتخاب بهتری متناسب با نیازهای روزمره، گیمینگ حرفهای یا استفادههای چندرسانهای داشته باشیم.
بررسی خروجیهای تلویزیون و مانیتور
VGA (Video Graphics Array)
-
کیفیت: کاملاً آنالوگ؛ امروزه فقط برای دستگاههای قدیمی کاربرد دارد. حداکثر تا 1080p پشتیبانی میکند، آن هم با افت کیفیت.
-
توانایی: فقط تصویر، بدون صدا.
-
کاربرد امروزی: تقریباً منسوخ شده و جای خود را به HDMI و DisplayPort داده است.
DVI (Digital Visual Interface)
-
کیفیت: دیجیتال با توانایی پشتیبانی تا 2K (2560×1600).
-
توانایی: فقط تصویر؛ پشتیبانی از صدا در حالت استاندارد وجود ندارد.
-
کاربرد امروزی: بیشتر در مانیتورهای قدیمیتر دیده میشود. کارتهای گرافیک جدید معمولاً این پورت را حذف کردهاند.
HDMI (High-Definition Multimedia Interface)
-
کیفیت: نسخه 2.1a و 2.1b در سالهای اخیر امکان پخش ویدیو تا 10K، نرخ تازهسازی 240Hz، و HDR پیشرفته (HDR10+، Dolby Vision) را فراهم میکنند.
-
توانایی: تصویر + صدا + قابلیتهای هوشمند (مانند eARC برای صدای سینمایی و ALLM برای گیمینگ).
-
کاربرد امروزی: اصلیترین استاندارد تلویزیونها، کنسولهای بازی، لپتاپها و کارتهای گرافیک.
DisplayPort
-
کیفیت: نسخه 2.1 پشتیبانی از رزولوشن تا 16K با نرخ تازهسازی بالا (240Hz+).
-
توانایی: تصویر + صدا + قابلیت Daisy Chaining (اتصال چند مانیتور با یک کابل).
-
کاربرد امروزی: بهترین گزینه برای مانیتورهای گیمینگ و حرفهای؛ محبوب در کارتهای گرافیک و نمایشگرهای پیشرفته.
USB-C / Thunderbolt
-
کیفیت: پشتیبانی از 8K و حتی 16K (با استانداردهای جدید DP Alt Mode و Thunderbolt 5).
-
توانایی: یک کابل برای همهچیز؛ انتقال تصویر، صدا، داده و حتی شارژ (تا 240 وات در USB-C PD 3.1).
-
کاربرد امروزی: در لپتاپها و مانیتورهای پرچمدار؛ تبدیل به استاندارد آینده برای جایگزینی HDMI و DisplayPort.
Component (Y/Pb/Pr)
-
کیفیت: آنالوگ با پشتیبانی حداکثر از 1080i.
-
توانایی: فقط تصویر، بدون صدا.
-
کاربرد امروزی: در تلویزیونها و دستگاههای HD اولیه استفاده میشد؛ امروزه تقریباً منسوخ است.
Composite (AV / RCA)
-
کیفیت: پایینترین سطح (SD – کیفیت DVD یا کمتر).
-
توانایی: تصویر و صدا جداگانه از طریق کابلهای زرد، قرمز و سفید.
-
کاربرد امروزی: فقط در دستگاههای بسیار قدیمی و بعضی تلویزیونهای نوستالژیک.
جمعبندی
تلویزیونهای جدید: HDMI 2.1 بهترین انتخاب است.
مانیتورهای حرفهای و گیمینگ: DisplayPort 2.1 به دلیل پهنای باند بالا و نرخ تازهسازی فوقالعاده.
استاندارد آینده: USB-C و Thunderbolt به دلیل توانایی یکپارچهسازی همهچیز (تصویر، صدا، داده و برق).
گزینههای قدیمی: VGA، DVI، Component و Composite عملاً کنار گذاشته شدهاند.
خروجی | حداکثر رزولوشن | نرخ تازهسازی | انتقال صدا | کاربرد امروزی |
---|---|---|---|---|
VGA | 1080p (قدیمی، کیفیت پایینتر) | 60Hz | ❌ | فقط سیستمهای قدیمی |
DVI | 2K (2560×1600، منسوخ) | 60Hz | ❌ | جایگزین با HDMI/DP |
HDMI 2.1b | 10K @ 120Hz (HDR10+، Dolby Vision) | 120Hz–240Hz | ✅ (Dolby Atmos، eARC، 32 کانال) | استاندارد اصلی تلویزیونها و کنسولهای نسل جدید |
DisplayPort 2.1 | 16K @ 240Hz (HDR، نرخ تازهسازی بالا) | 240Hz+ | ✅ (صدای چندکاناله، Adaptive Sync) | بهترین انتخاب برای مانیتورهای حرفهای و گیمینگ |
USB-C / Thunderbolt 5 | 16K @ 240Hz (DP Alt Mode 2.1، 80Gbps) | 240Hz+ | ✅ (چندکاناله + داده + شارژ) | استاندارد آینده؛ یک کابل برای همهچیز (تصویر، صدا، داده، برق) |
Component (Y/Pb/Pr) | 1080i (HD اولیه) | 60Hz | ❌ | منسوخ – فقط در دستگاههای HD اولیه |
Composite (RCA) | SD (480p، پایینترین کیفیت) | 60Hz | ✅ (استریو) | منسوخ – فقط برای دستگاههای خیلی قدیمی |