طراحی سیستم های اعلام حریق ۷

مراحل طراحی سیستم های اعلام حریق

1- بررسی طرح:

مکان های کوچک تنها نیاز به اولین لیول حفاظت ا حریق مانند ساختار مطمئن راه های فرار روشن و سیستم های اطفاء حریق دارند. در مقابل هتل های بزرگ به سیستم های تمام اتوماتیک کشف حریق و اعلام خطر، تجهیزات چندگانه حفاظت از حریق و روشنایی اضطراری و علائم های فرار نیاز دارد. برآورد خطر به صاحب ساختمان کمک می کند مه در بین این دو حد ساختمان دوراندیشی لازم و مناسب را انجام دهند. صاحبان ساختمان یا مجریان اغلب می خواهند که یک برآورد حرفه ای از خطر شود تا مطمئن شوند که ساختمان د حالت متعادل و با جزئیات کافی مورد توجه قرار گرفته باشد.

در طراحی و انتخاب سیستم اعلام حریق یک ساختمان مواردی که بطور مشخص مورد توجه می باشند و براساس آن موارد (یا برای رسیدن به آن ها) طراحی صورت می گیرد و باید به آن ها توجه کرد عبارتند از:

A- ملاحظات معماری

1. ارتفاع ساختمان و تعداد طبقات
2. نوع ساخت
3. کاربری ساختمان
4. مشخص کردن کاربرد فضاها
5. کریدورها (راهروهای متصل به هال) اتاق های مجاور
6. فضاهای مربوط به جای آسانسور و راه پله ها
7. سالن انتظار (Lobbies)-اتاق های میانی (Atrium)
8. ملاحظات زیبایی مکان تجهیزات (Aesthetical)
9. سیستم آسانسور

B- ملاحظات سیستم مکانیکی

1. سیستم تهویه HVAC
2. سیستم های کنترل و کشف و از بین برنده های دود و آتش Fire/smoke (damper)
3. سیستم های کنترل دود

C- سیستم اطفاء حریق

1. سیستم خیس
2. سیستم خشک
3. سیستم های واکنشی
4. سیستم های خنثی کننده CO2 و Clean agent

D- تهیه مدارک قانونی

E- بررسی شرایط شرکت بیمه

2- مراحل طراحی:

با توجه به موارد ذکر شده می توان مراحل طراحی را به ترتیب زیر انجام داد:

A- مرور پلان معماری با دید معماری روی اصول مذکور در بند A بالا

B- مرور سیستم مکانیکی براساس 80% نقشه های طرح شده

C- مرور سیستم های مکانیکی حفاظت حریق با مهندسی حریق و یا با پیمانکار طرح. (اگر اطلاعات کافی در دسترس نیست برای طرح سیستم آلارم حریق روش ملاحظه کارانه تری انتخاب شود).

D- طراحی سیستم آلارم حریق شامل:

1. تجهیزات سیستم کنترل با نوشته های لازم در طبقه هم کف پیش بینی شود.
2. دیاگرام عمودی مشخص طرح اعلام حریق تهیه گردد.
3. جدول نوع حفاظت هر مکان تهیه شود.
4. مشخصات سیستم اعلام حریق مورد نیاز معین شود.
5. جزئیات (details) مربوط به طرح (دیاگرام تک خطی، دیتکتورها و...)
6. دستورات تجهیزات تهیه شود.
7. برآورد مکتوب هزینه پروژه انجام شود.

E- با کارفرما برای بازنگری طرح و بررسی دیدگاه های وی ملاقات شود.

F- انجام تماس های مربوط به مدارک حقوقی و مجوز آتش نشانی (AHJ)

G- طرح با توجه به نظریات کارفرما یا AHJ و نکات اجرایی ساخت بازنگری شود.

فهرست کارهایی که در طراحی سیستم اعلام حریق باید انجام شوند

• مشخص کردن دلیل و هدف نصب سیستم اعلام حریق در آن مکان.
• معین کردن خطرات و زیان های حریق برای مشخص کردن تجهیزات.
• مشورت با تمام اشخاص و سازمان های ذینفع.
• تصمیم گیری براساس استاندارد و مقررات مرتبط.
• مشخص کردن اینکه آیا تایید فنی برای نصب و یا تجهیزات لازم است.
• انتخاب تکنولوژی و سیستم اعلام حریق مورد استفاده.
• انتخاب شایسته نوع سیستم حفاظت.
• اثبات درستی استراتژی انتخاب شده در حفاظت از حریق.
• انجام تقسیمات ناحیه کشف ساختمان.
• انتخاب و جانمایی تجهیزات مرتبط به سیستم اعلام.
• انتخاب دیتکتورهای مناسب برای هر ناحیه و معین کردن مکان هر دیتکتور.
• انتخاب کلید اعلام دستی مناسب و موقعیت آن در یک مکان خاص.
• چیدمانی وسایل اخباری (صداسازه ها، چراغ های هشدار)
• انتخاب تابلو مستقل مناسب.
• مرور طراحی به منظور حداقل کردن آلارم های اشتباهی.
• انتخاب پیمان کار با تجربه.
• اطمینان از مناسب بودن سیم کشی.
• تعیین شخص مسئول.
• تعیین روند مناسب سرویس نگهداری.

تعاریف و اصطلاحات

Addressable system یک سستم کشف اعلام حریق است که در آن سیگنال هایی که از هر دیتکتور یا کلید اعلام دستی به کنترل پانل می آیند منحصرا برای کنترل پانل شناخته شده است پس می داند کدام یک از اجزاء سیستم سیگنال را ارسال کرده است.

Alarm receiving center یک مرکز با پرسنل دائمی است که معمولا بوسیله موسسات تجاری مهیا می شود و کارشان این است که به محض دریافت سیگنال حریق که از سیستم کنترل اعلام حریق یک محل بوسیله خط تلفن یا هر کانال ازتباطی دیگر برای آن ها ارسال شود سریعا مورد را به سرویس های آتشنشانی خبر می دهند.

Analogue system یک سیستم اعلام حریق است که در آن سیگنال خروجی دیتکتورها که برای سیستم ارسال می شود متناسب با مقدار کمیت فیزیکی مورد نظر می باشد.

Automatic fire alarm system سیستم اعلام حریق است که شامل اجزایی می باشد که می تواند حریق را بطور خودکار تشخیص دهد و آلارم یا هر فرمان دیگر مورد نظر ایجاد کند و می تواند شامل کلیدهای اعلام دستی نیز باشد.

Beam detector یک نوع دیتکتور دود است که انتشار دود باعث قطع پرتو نور از فرستنده به گیرنده شده و باعث کشف دود می شود.

Class A: Surface Fires دسته بندی حریق برای موارد حریق سطحی

Class B: Flammable Liquids دسته بندی حریق برای موارد حریق مایع ها ی قابل اشتعال

Class C: Electrical دسته بندی حریق برای موارد ایجاد شده در اثر جریان برق

Conventional Fire Alarm معمولا شامل کنترل پانل می شود که به تعدادی دیتکتور دود و حرارت و کلیدهای اعلام دستی و چند مدار صداساز وصل است. کنترل پانل چند مدار مجزا برای کلیدهای اعلام دستی و دیتکتورها در هر ناحیه و حداقل دو مدار برای تجهیزات آلارم دار. آن ها معمول ترین و ساده ترین سیستم های اعلام حریق خودکار می باشند.

Cal signal path هر جزء و یا ارتباط  با هر عامل ایجاد آلارم حریق (دیتکتورها و کلیدهای اعلام دستی) و یا هر ابزار آلارم حری.

Fault warning نشانگر اتوماتیک صوتی یا تصویری که نشان می دهد یک خرابی در سیستم می باشد.

Fire alarm control and indicating equipment ترکیب تجهیزات کنترل اعلام حریق و تجهیزات نشان دهنده اعلام حریق.

Fire alarm control equipment تجهیزاتی است که یا ورود سیگنال حریق، ایجاد حریق را از طریق های زیر اعلام و کنترل می کنند:

• صداسازهای اعلام حریق
• تجهیزات نشان دهنده اعلام حریق
• ارسال سیگنال به تجهیزات کنترل اعلام حریق دیگر.

Fire alarm device اسبابی در سیستم اعلام حریق هستند که آلارم را ایجاد می کنند که معمولا صداسازها یا آلارم های بصری می باشند.

Fire alarm indicating equipment یک قسمت سیستم اعلام حریق است که اعلام حریق یا اعلام های خطا یا خرابی یک مکان حفاظت شده، که از تجهیزات کنترل اعلام می رسند را نمایش می دهد.

Fire alarm remote indicating equipment یک قسمت سیستم اعلام حریق است که وضعیت محل حفاظت شده را که از آنجا آلارم حریق یا اعلام های خطا ارسال می شود را نشان می دهد.

Fire alarm system یک سیستم از تجهیزاتی معین که اعلام های دیدنی، شنیدنی و یا هر نوع دیگر حریق را ایجاد کرده و امکان دارد همچنین فرامین دیگری نیز صادر کند.

Fire alarm transmission link یک مدار الکتریکی است که سیگنال های حریق یا اعلام های خرابی و خطا را از یک مکان حفاظت  شده یه ایستگاه مرکزی اعلام حریق یا به اتاق کنترل می فرستد.

Fire Authority مقام محلی دولتی و مسئول در تهیه سرویس تشکیلات آتش نشانی و تایید کننده خدمات مربوطه در آن ناحیه.

Fire detection system یک سیستم از تجهیزات معین (معمولا قسمتی از سیستم اتوماتیک اعلام حریق) که در آن دیتکتورهای حریق، تجهیزات کنترل و تجهیزات نشانگر بکار گرفته شده اند که بصورت اتوماتیک حریق را کشف کند و دیگر فرامین معین شده را صادر کند.

Fire detector وسیله ای است که در زمان تغییر شرایط محیط ایجاد شده در اثرحریق در نزدیکی یا در حوزه آن، سیگنالی تولید می کند.

Fire point موقعیتی است که در آن تجهیزات حریق قرار داده شده است که می تواند شامل کلیدهای اعلام دستی و دستورالعمل های حریق نیز باشد، تمامی این ها برای استفاده ساکنین تهیه و مهیا شده است.

Fire procedure مشخصا تمام عملیاتی پیشگیرانه است که توسط ساکنین ساختمان باید انجام شود تا ساکنین و از خطر آتش سوزی در امان بمانند.

Fire protection ترکیب طراحی سیستم یا تجهیزاتی در ساختمان یا هرجایی است که با کشف و یا مهار حریق سبب کم شدن خطر حریق برای پرسنل و اموال می شود.

Fire signal اعلام حریق صوتی یا بصری است که منشاء اصلی آن یک اسباب خودکار بوده است.

F-Rating مشخصه ای است که به ساعت داده می شود و زمانی را مشخص می کند که در آن مدت شعله از میان سیستم عبور نکرده و همچنین شامل تحمل تست آب قابل قبولی باشد. در تست آب بعد از زمان مشخص سوختن، مجموعه مورد تست از درون کوره تست درآورده شده و در معرض جریان شدید آب لوله آتشنشان قرار می گیرد تا مقاومت آن اندازه گیری شود.

Heat detector یک نوع حساسه (دیتکتور) است که به افزایش حرارت جواب می دهد.

Lonization Smoke Detector یک نوع حساسه (دیتکتور) کشف دود است و مکانیزم عملکرد آن بدلیل تغییر جریان یونیزاسیون در اثر ورود دود به آن می باشد.

Lantern Light هر ساختاری که روی سقف جهت تهیه نور برای فضای پایین طراحی می شود.

L-Rating مشخصه ایست که به مسئولین کمک می کند در مورد شایستگی سیستم های توقف حریق (FIRE STOP SYSTEM) در حفاظت مجراها و شکاف ها، کف و موانع دود (SMOK BARRIERS) با هدف محدود کردن انتقال دود براساس مقررات قضاوت کنند.

Manual fire alarm call point اسبابی است که برای کارکرد دستی سیستم آلارم حریق الکتریکی بکار می رود.

Manual fire alarm system یک سیستم اعلام حریق است که در آن سیستم آلارم بصورت دستی فعال می شود.

Mimic diagram یک نمایش توپوگرافی از محل حفاظت شده است که نشانگرهایی برای هر قسمت دارد و لذا نشانگرهای سیستم اعلام حریق می توانند سریعا به طرح ساختمان ربط داده شوند.

NFPA مقررات ایمنی از حریق در ساختمان

Phased evacuation روش تخلیه ساختمان که در آن به جای تخلیه همزمان، ساکنین قسمت های مختلف ساختمان در یک ترتیب کنترل شده ای تخلیه می شوند.

Phtoelectric smoke detector یک نوع دیتکتور حریق که دارای یک سلول فتوالکتریک است که وقتی نور بوسیله ذرات دود مسدود یا منحرف می شود جواب می دهد.

Point fire detector انواع دیتکتور حریق که در یک نقطه معین پدیده فیزیکی مربوط به حریق را بررسی می کنند.

Smoke detector یک نوع دیتکتور حریق است که به دود حریق حساس است.

Soft addressing در سیستم آدرس پذیر به پانل کنترل اجازه می دهد که به یر جزء سیستم یک آدرس را بطور اتوماتیک نسبت دهد به جای اینکه این کار بصورت دستی انجام گیرد.

Self learn mode اجازه می دهد که یک سیستم اصلا برنامه ریزی نشده بلافاصله بعد از روشن شدن و وصل باطری بکار افتد (بدون نیاز به متن مربوط به وسایل). پانل کنترل هوسیله را بررسی می کند و یک آدرس (Soft addressing) به آن می دهد. تخصیص دستی ناحیه ها به نصب کننده اجازه می دهد که وسایل را در ناحیه ها بگسترانند.

Short circuit isolator یک جزء از سیستم آدرس پذیر است که می تواند یک حلقه تجسس (detection loop) را از دو طرف اتصال کوتاه جدا کند (از لحاظ الکتریکی) که باعث به حداقل رساندن فقدان ارتباطات در زمان نقص و افزایش ایمنی سیستم می شود. چون در سیستم های آدرس پذیر برخلاف سیستم های متداول تمام مدار تجسس می تواند بر روی یک حلقه مدار قرار گیرد و نیازی به داشتن مدارهای مختلف نیست این می تواند ایمنی کل سیستم را با ایجاد یک اتصال کوتاه در حلقه به خطر بیاندازد و باید به نوعی در صورت بروز اتصال کوتاه آن قسمت از بقیه مدار جدا شود.

T-Rating این پارامتر برای ارزیابی کیفیت مسدود شدن مجراهای نفوذ آتش از مکانی به مکان دیگر (مانند سوراخ های اطراف لوله های تاسیسات عبور داده شده در یک دیوار، جدار) و یا ارزیابی موانع آتش در انتقال حریق در قسمت هایی که وجود آن ها اهمیت دارد، می باشد و نشان می دهد که در هنگام حریق مجرای مسدود شده در یک دیوار چقدر در مقابل انتقال حرارت و شعله – از قسمت آتش سوزی شده در یک طرف دیوار یا مانع آتش به طرف دیگر دیوار که دچار حریق نشده است – مقاومت نشان می دهد.

VESDA (Very earlier smoke detection aspiration) سیستم های بسیار سریع اعلام حریق که از طریق مکش هوای فضای حفاظت شده و ررسی مقدار دود موجود در آن کار می کنند.