آموزش هواگیری شوفاژ و رادیاتور بهمراه تنظیمات پکیج
گاهی متوجه می‌شوید که شوفاژ و رادیاتور مثل قبل گرم نمی‌شوند یا حتی کاملاً سرد می‌مانند. در این مواقع معمولاً اولین فکر، تماس با تعمیرکار شوفاژ است؛ اما در بسیاری از موارد، مشکل بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد و خودتان می‌توانید در خانه آن را برطرف کنید.
آموزش هواگیری رادیاتور پکیج
اصلی‌ترین علت گرم نشدن رادیاتور و سرد بودن شوفاژ، جمع شدن حباب‌های هوا در مسیر لوله‌های آب رادیاتور است. این هوا جلوی گردش صحیح آب داغ را می‌گیرد و باعث می‌شود بخشی یا تمام رادیاتور سرد بماند. با انجام یک هواگیری اصولی شوفاژ و رادیاتور می‌توانید به‌راحتی این هوا را خارج کرده و دوباره گرمای یکنواخت و مطلوب را به خانه برگردانید، بدون اینکه نیازی به حضور تعمیرکار باشد.
مراحل انجام هواگیری رادیاتور و شوفاژ
هواگیری رادیاتور یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین کارهایی است که می‌توانید برای افزایش راندمان سیستم گرمایشی انجام دهید. تنها کافی است مراحل زیر را با دقت دنبال کنید. بهتر است این کار را از نزدیک‌ترین رادیاتور به پکیج یا موتورخانه شروع کرده و به‌ترتیب به سراغ دورترین رادیاتورها بروید تا هوا به‌طور کامل از سیستم خارج شود.
-
مرحله اول: آماده‌سازی پکیج دیواری و خاموش کردن سیستم گرمایشی قبل از هواگیری رادیاتور
-
مرحله دوم: بررسی و تنظیم فشار پکیج قبل از هواگیری شوفاژ و رادیاتورها
-
مرحله سوم: آموزش باز کردن پیچ هواگیری رادیاتور شوفاژ به صورت صحیح
-
مرحله چهارم: تخلیه کامل هوا و مشاهده خروج آب از رادیاتور در زمان هواگیری
-
مرحله پنجم: بستن صحیح پیچ هواگیری رادیاتور و جلوگیری از نشتی آب
-
مرحله ششم: تکرار مراحل هواگیری برای همه رادیاتورها و شوفاژهای خانه
-
مرحله هفتم: روشن کردن دوباره پکیج و راه‌اندازی مجدد سیستم گرمایشی بعد از هواگیری
آماده‌سازی پکیج و خاموش کردن سیستم قبل از هواگیری رادیاتور
پیش از شروع فرایند هواگیری رادیاتور و شوفاژ، لازم است سیستم گرمایشی را به‌درستی آماده کنید. این مرحله تاثیر زیادی بر کیفیت هواگیری دارد و باعث می‌شود تمام هوای جمع‌شده در مدار گرمایشی به‌طور کامل تخلیه شود.
۱. خاموش کردن کامل سیستم گرمایشی
در اولین قدم، پکیج یا موتورخانه را خاموش کنید و چند دقیقه صبر کنید تا آب داخل مدار سرد یا خنک شود.
-
آب سرد فشار کمتری دارد و اجازه می‌دهد هوای گیر افتاده سریع‌تر آزاد شود.
-
خاموش بودن سیستم همچنین مانع ورود هوای جدید به مدار می‌شود.
۲. قرار دادن پکیج در حالت زمستانه (گرمایش) قبل از شروع
اگر از پکیج استفاده می‌کنید، بهتر است قبل از شروع هواگیری:
-
پکیج را برای چند دقیقه روی حالت زمستانه (حالت گرمایش) قرار دهید.
-
بگذارید پمپ پکیج چند لحظه کار کند تا آب در مدار گردش پیدا کند.
این کار باعث می‌شود تمام هوای محبوس‌شده در لوله‌ها و رادیاتورها به سمت بالاترین نقطه هر رادیاتور (محل هواگیری) منتقل شود و هواگیری با دقت بیشتری انجام شود.
پس از چند دقیقه، پکیج را کاملاً خاموش کنید.
۳. جلوگیری از ورود هوا به سیستم در زمان هواگیری
اگر پکیج روشن بماند، پمپ دستگاه کار می‌کند و ممکن است هنگام باز بودن پیچ هواگیری، هوا وارد مدار شود.
خاموش کردن پکیج این مشکل را برطرف می‌کند و شرایط را برای تخلیه کامل هوا فراهم می‌سازد.
۴. جلوگیری از افزایش فشار ناشی از آب گرم
آب داغ داخل رادیاتور به‌دلیل فشار بالاتر، خروج هوا را سخت‌تر می‌کند.
در مقابل، آب سرد:
-
فشار کمتری دارد
-
و اجازه می‌دهد هوا سریع‌تر و کامل‌تر از سیستم خارج شود.
به همین دلیل توصیه می‌شود هواگیری رادیاتور را وقتی آب سرد است انجام دهید.
۵. نکته بسیار مهم ایمنی
پکیج با گاز و برق کار می‌کند و انجام هواگیری هنگام روشن بودن دستگاه می‌تواند خطرناک باشد.
بنابراین:
-
قبل از هر اقدامی، پکیج را خاموش کنید
-
و حتی بهتر است دو‌شاخه برق آن را هم از پریز خارج کنید تا پمپ دستگاه هنگام هواگیری روشن نشود.
با رعایت این نکات ساده، وارد مرحله اصلی هواگیری رادیاتور می‌شوید و می‌توانید مطمئن باشید فرایند با بیشترین دقت و ایمنی انجام خواهد شد.
بررسی و تنظیم فشار پکیج قبل از هواگیری رادیاتور و شوفاژ
اگر سیستم گرمایشی خانه شما به‌جای موتورخانه مرکزی، از پکیج دیواری استفاده می‌کند، قبل از شروع هواگیری رادیاتورها حتماً باید فشار پکیج را چک کنید. برای این کار، نگاهی به عقربه گیج فشار پکیج بیندازید. فشار مناسب برای اکثر پکیج‌ها معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ بار است. اما درست قبل از هواگیری، بهتر است فشار را کمی بالاتر تنظیم کنید و آن را تا حدود ۲ بار بالا ببرید تا هنگام خروج هوا و مقداری آب، فشار سیستم بیش از حد کاهش پیدا نکند.
برای تنظیم فشار پکیج دیواری، کافی است شیر پرکن پکیج (معمولاً یک شیر کوچک آبی یا مشکی در زیر دستگاه) را به‌آرامی باز کنید تا عدد فشار روی مانومتر افزایش یابد. بعد از اتمام هواگیری شوفاژ و رادیاتورها، حتماً دوباره فشار پکیج را چک کنید و در صورت نیاز آن را به محدوده استاندارد برگردانید. فراموش کردن این مرحله یکی از اشتباهات رایج در هواگیری شوفاژ است که می‌تواند در بلندمدت به پکیج آسیب بزند و باعث بروز ارور و خاموش شدن دستگاه شود.
مرحله باز کردن پیچ هواگیری رادیاتور شوفاژ
در این مرحله باید پیچ هواگیری رادیاتور شوفاژ را باز کنید تا هوای جمع‌شده در داخل سیستم آزاد شود. ابتدا به سراغ اولین رادیاتور نزدیک به پکیج بروید. در قسمت بالایی رادیاتور، معمولاً در یک سمت، پیچ کوچک هواگیری قرار دارد.
یک ظرف مناسب (لیوان، کاسه یا سطل کوچک) را زیر پیچ هواگیری بگیرید و یک دستمال یا حوله نیز آماده کنار دستتان باشد تا در صورت چکه کردن آب، اطراف خیس نشود.
حالا با استفاده از آچار هواگیری رادیاتور یا، در صورت نیاز، یک پیچ‌گوشتی دوسو، پیچ هواگیری را به‌آرامی و در جهت خلاف عقربه‌های ساعت (به سمت چپ) بچرخانید.
-
نیازی به باز کردن کامل پیچ نیست.
-
معمولاً نیم دور تا یک دور چرخاندن پیچ هواگیری کاملاً کافی است تا هوا شروع به خارج شدن کند.
در این مرحله، سیستم در حال آماده شدن برای تخلیه هوا و انجام هواگیری اصولی رادیاتور است.
تخلیه هوا و مشاهده خروج آب از رادیاتور شوفاژ
بعد از باز کردن پیچ هواگیری، در همان لحظه اول صدای «هیس» یا «پس‌پس» می‌شنوید؛ این صدا نشان‌دهنده خروج هوای فشرده داخل رادیاتور است. این مرحله دقیقاً همان بخشی است که باعث رفع مشکل سرد بودن رادیاتور می‌شود.
در حین خروج هوا، ممکن است چند قطره آب به‌صورت پاششی خارج شود که کاملاً طبیعی است. ظرف را طوری نگه دارید که آب روی دیوار یا کف نریزد.
پیچ هواگیری را باز نگه دارید تا زمانی که:
-
صدای خروج هوا کاملاً قطع شود
-
و به‌جای آن، جریان یکنواخت و ثابت آب از پیچ خارج شود
زمانی که آب بدون وقفه، شفاف و آرام از پیچ خارج می‌شود، یعنی تمام هوای داخل رادیاتور تخلیه شده و هواگیری آن رادیاتور به‌درستی انجام شده است.
در این مرحله می‌توانید به سراغ مرحله بعد، یعنی بستن پیچ هواگیری رادیاتور بروید.
بستن پیچ هواگیری
پس از مشاهده جریان یکنواخت آب، پیچ هواگیری را به سرعت و در جهت عقربه های ساعت (به سمت راست) ببندید. مراقب باشید که پیچ را بیش از حد سفت نکنید تا هرز نشود. سفت کردن آن تا حدی که آب بندی شود کافی است. اطراف پیچ را با دستمال خشک کنید.
تکرار فرآیند هواگیری برای تمام رادیاتورهای منزل
پس از هواگیری اولین رادیاتور، لازم است همین مراحل را برای تمام رادیاتورهای خانه انجام دهید. از نزدیک‌ترین رادیاتور به پکیج شروع کرده و به‌ترتیب به سمت دورترین موارد حرکت کنید تا هوا به‌طور کامل از کل مدار گرمایشی خارج شود.
به این نکته توجه داشته باشید که:
-
برخی رادیاتورها ممکن است هوای بیشتری داشته باشند و مدت‌زمان بیشتری برای هواگیری نیاز باشد.
-
برخی دیگر ممکن است اصلاً هوا نداشته باشند و بعد از چند قطره آب، سریع به مرحله خروج آب یکنواخت برسند. این کاملاً طبیعی است.
نکته بسیار مهم پس از هواگیری همه رادیاتورها
بعد از اینکه هواگیری همه شوفاژها تمام شد، باید یک‌بار دیگر فشار پکیج را بررسی کنید.
چون با خروج هوا و مقداری آب از رادیاتورها، معمولاً فشار سیستم کاهش پیدا می‌کند.
برای تنظیم فشار:
-
شیر پرکن (شیلنگ یا پیچ کوچک آبی/مشکی) زیر پکیج را کمی باز کنید.
-
منتظر بمانید تا عقربه فشار روی ۱ تا ۱.۵ بار قرار بگیرد.
-
در پایان، شیر پرکن را کاملاً ببندید تا نشتی یا افزایش بی‌رویه فشار رخ ندهد.
انجام این مرحله از مهم‌ترین بخش‌های هواگیری صحیح شوفاژ است و فراموش کردن آن می‌تواند باعث ارورها، کاهش گرمایش یا حتی آسیب به پکیج شود.
راه اندازی مجدد پکیج رادیاتور
اکنون می توانید سیستم گرمایشی را روشن کرده و اجازه دهید سیستم برای مدتی کار کند و سپس دمای تمام رادیاتورها را بررسی کنید. اگر تمام مراحل را به درستی انجام داده باشید، باید تمام سطح رادیاتورها به صورت یکنواخت گرم شده باشد.
علائم و نشانه‌های نیاز به هواگیری رادیاتور شوفاژ
تشخیص اینکه رادیاتورها نیاز به هواگیری دارند کار سختی نیست. کافی است به عملکرد سیستم گرمایشی دقت کنید. هر یک از علائم زیر نشانه‌ی حضور هوای محبوس‌شده در مدار گرمایشی است که مانع گردش صحیح آب داغ شده و باعث کاهش بازدهی شوفاژ می‌شود.
1. گرم نبودن یکنواخت رادیاتور (بالا سرد – پایین گرم)
رایج‌ترین و واضح‌ترین علامت نیاز به هواگیری رادیاتور همین مورد است.
اگر هنگام لمس رادیاتور متوجه شدید:
-
قسمت پایین رادیاتور گرم یا داغ است
-
اما قسمت بالایی آن سرد باقی مانده
تقریباً مطمئن باشید که داخل رادیاتور هوا جمع شده است.
آب گرم که سنگین‌تر است در پایین قرار می‌گیرد، اما هوای سبک‌تر در بخش بالایی رادیاتور گیر می‌افتد و مانع از رسیدن آب گرم به بالا می‌شود.
2. شنیدن صداهای غیرعادی از داخل رادیاتور یا لوله‌ها
اگر صداهایی مانند:
-
شرشر آب
-
چکه کردن
-
صدای پس‌پس یا هیس
از داخل رادیاتور می‌شنوید، این اصوات نشانهٔ وجود حباب‌های هوا در مسیر گردش آب هستند. این صداها معمولاً شب‌ها بیشتر حس می‌شوند و نشان‌دهنده‌ی عملکرد نادرست سیستم گرمایشی هستند.
3. سرد بودن کامل برخی رادیاتورها
در رادیاتورهایی که در انتهای مدار گرمایشی قرار دارند، ممکن است متوجه شوید رادیاتور کلاً سرد است در حالی که سایر رادیاتورها گرم هستند. این وضعیت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که حجم زیادی از هوا مسیر ورود آب به آن رادیاتور را مسدود کرده باشد و مانع گردش آب شود.
4. کاهش بازدهی گرمایشی و افزایش مصرف انرژی
وقتی رادیاتور به‌خاطر وجود هوا با تمام ظرفیت کار نمی‌کند، محیط به‌طور کامل گرم نمی‌شود. در نتیجه پکیج یا سیستم گرمایشی مجبور است بیشتر کار کند تا دمای دلخواه را تامین کند.
این موضوع باعث:
-
افزایش مصرف گاز
-
افزایش مصرف برق (پمپ پکیج)
-
و هزینه‌های بیشتر گرمایش
می‌شود.
5. افت مکرر فشار پکیج
اگر عقربه فشار پکیج مرتب کاهش پیدا می‌کند، یکی از دلایل آن می‌تواند وجود هوا در سیستم باشد. البته افت فشار می‌تواند ناشی از نشتی آب نیز باشد.
پس از هواگیری همیشه مقداری از فشار سیستم کم می‌شود؛ بنابراین باید دوباره فشار را به کمک شیر پرکن تنظیم کنید.
اگر به‌طور مداوم افت فشار مشاهده می‌کنید، بهتر است علاوه بر هواگیری، سیستم را از نظر نشتی احتمالی نیز بررسی کنید.
چرا رادیاتور و شوفاژ هوا می‌گیرد و هوا چگونه وارد سیستم گرمایشی می‌شود؟
برای اینکه اهمیت هواگیری رادیاتور و شوفاژ را خوب درک کنیم، باید بدانیم چرا اصلاً رادیاتور هوا می‌گیرد و این هوا از کجا وارد یک مدار بسته گرمایشی می‌شود. در سیستم‌های گرمایش مرکزی (چه پکیج دیواری و چه موتورخانه مرکزی) آب گرم به‌صورت دائمی در یک مدار بسته توسط پمپ به گردش در می‌آید و با عبور از رادیاتورها، گرمای خود را به محیط منتقل می‌کند. در حالت ایده‌آل، این مدار باید کاملاً از آب پر باشد؛ اما در عمل، به دلایل مختلف حباب‌های هوا و گاز در آن تشکیل می‌شود و عملکرد طبیعی سیستم را مختل می‌کند.
نقش واکنش‌های شیمیایی و فلزات مختلف در هوا گرفتن رادیاتور
یکی از مهم‌ترین دلایل هوا گرفتن رادیاتورهای شوفاژ، واکنش‌های شیمیایی داخل مدار آب است. این موضوع به‌خصوص در رادیاتورهای آلومینیومی پره‌ای شایع‌تر است.
-
رادیاتورهای پره‌ای معمولاً از آلومینیوم ساخته می‌شوند.
-
در حالی‌که مبدل حرارتی پکیج اغلب از مس است.
وجود این دو فلز غیرهم‌جنس (آلومینیوم و مس) در یک مدار بسته آب، باعث ایجاد واکنش الکتروشیمیایی (گالوانیکی) می‌شود. نتیجه این واکنش، تولید گاز هیدروژن در داخل سیستم است.
این گاز به مرور زمان در بالاترین نقاط مدار یعنی در قسمت بالایی رادیاتورها جمع می‌شود و باعث هوا گرفتن شوفاژ می‌گردد.
حتی رادیاتورهای پنلی فولادی نیز می‌توانند دچار این مشکل شوند، اما شدت تولید گاز و هوا در رادیاتورهای آلومینیومی معمولاً بیشتر است.
تاثیر حباب‌های هوا بر عملکرد رادیاتور
وقتی حباب‌های هوا داخل رادیاتور جمع می‌شوند:
-
مانع گردش صحیح آب داغ در کل حجم رادیاتور می‌شوند.
-
هوا در قسمت بالایی رادیاتور می‌نشیند و اجازه نمی‌دهد آب گرم تمام فضای داخلی را پر کند.
به همین دلیل است که:
-
بالای رادیاتور سرد
-
و پایین رادیاتور گرم می‌ماند.
در این حالت، گرما به‌طور یکنواخت به بدنه رادیاتور منتقل نمی‌شود و کارایی گرمایشی رادیاتور به‌شدت کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه مجبور می‌شوید پکیج را روی درجه بالاتر تنظیم کنید و مصرف انرژی هم بیشتر می‌شود.
نشتی در لوله‌کشی شوفاژ و افت فشار؛ راهی برای ورود هوا
یکی دیگر از دلایل مهم هوا گرفتن شوفاژ و رادیاتورها، وجود نشتی در لوله‌ها، اتصالات یا خود رادیاتور است.
وقتی در سیستم، نشتی—even کوچک—وجود داشته باشد:
-
آب مدار به‌تدریج خارج می‌شود.
-
فشار پکیج کم می‌شود.
-
برای جبران، مرتبا از طریق شیر پرکن، آب جدید وارد مدار می‌کنید.
هر بار که آب تازه به سیستم اضافه می‌شود، همراه آن مقداری هوا نیز وارد مدار می‌گردد. این هوا در طول زمان در رادیاتورها جمع می‌شود و نتیجه‌اش نیاز مکرر به هواگیری رادیاتور است.
اگر می‌بینید:
-
فشار پکیج مرتب افت می‌کند
-
مجبور هستید چند بار در روز یا هفته آب به سیستم اضافه کنید
احتمال وجود نشتی در لوله‌کشی شوفاژ یا رادیاتورها زیاد است و علاوه بر هواگیری، باید مسیر لوله‌ها و اتصالات توسط کارشناس تاسیسات بررسی شود.
در مجموع، ترکیب واکنش‌های شیمیایی فلزات داخل سیستم و نشتی‌های ریز و درشت در مدار گرمایشی، دو عامل اصلی ورود هوا به رادیاتور هستند. به همین دلیل، هواگیری دوره‌ای شوفاژ یک کار ضروری برای حفظ راندمان، کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از فشار غیرعادی به پکیج محسوب می‌شود.
مشکلات رایج هواگیری رادیاتور و شوفاژها
هواگیری رادیاتور معمولاً کار ساده‌ای است، اما ممکن است هنگام انجام آن یا پس از هواگیری، با مشکلاتی مواجه شوید که دانستن علت و راه‌حل آن‌ها بسیار مهم است. در ادامه رایج‌ترین مشکلات و نکات ضروری مربوط به هواگیری شوفاژ و رادیاتورها را مرور می‌کنیم.
1. پیچ هواگیری قابل استفاده نیست یا هرز شده است
گاهی پیچ هواگیری به دلیل زنگ‌زدگی، فرسودگی، ضربه یا استفاده از ابزار نامناسب خراب می‌شود و نمی‌توانید آن را باز کنید.
در مواقع اضطراری ممکن است بتوانید از پیچ‌گوشتی تخت یا انبردست ظریف استفاده کنید، اما این کار توصیه نمی‌شود زیرا احتمال خراب شدن کامل پیچ زیاد است.
بهترین راه‌حل:
✔ تعویض پیچ هواگیری رادیاتور (آموزش کامل آن در ادامه آمده است).
2. انتشار بوی بد شبیه تخم‌مرغ گندیده هنگام هواگیری
اگر در زمان هواگیری، بوی بد و تند مشابه بوی تخم‌مرغ گندیده احساس کردید، یعنی در مدار گرمایشی شما گاز هیدروژن به مقدار زیاد تولید شده است.
این گاز به علت واکنش شیمیایی میان آلومینیوم رادیاتور و مس مبدل پکیج ایجاد می‌شود و در صورت تجمع زیاد، فشار سیستم را افزایش می‌دهد.
⚠ این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد.
حتماً مطمئن شوید که:
-
شیر رفت‌وبرگشت پکیج کاملاً باز باشد
-
ایرونت (هواگیر اتوماتیک) پمپ پکیج سالم باشد و گاز آزاد شود
در غیر این صورت، ممکن است فشار بیش از حد باعث آسیب جدی یا حتی ترکیدن پکیج شود.
3. خروج آب سیاه، گل‌آلود یا کثیف از رادیاتور
اگر آب خروجی رادیاتور سیاه، تیره یا لجن‌دار باشد، نشانهٔ وجود خوردگی، رسوب و لجن سیستم گرمایشی است.
این مشکل در کوتاه‌مدت خطرناک نیست، اما در طولانی‌مدت می‌تواند:
-
بازدهی گرمایش را کاهش دهد
-
به پمپ پکیج و مبدل آسیب بزند
-
باعث گرفتگی لوله‌ها شود
راه‌حل پیشنهادی:
✔ شستشوی کامل مدار گرمایشی (پاورفلاش)
✔ افزودن مایع ضد رسوب و ضد هوا به سیستم جهت افزایش طول عمر رادیاتورها
4. پس از هواگیری هنوز رادیاتور سرد است
اگر با وجود هواگیری کامل، رادیاتور همچنان سرد باقی مانده:
علت ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
-
گرفتگی لوله‌ها
-
خرابی شیر رادیاتور (شیر معمولی یا ترموستاتیک)
-
مشکل در گاز ورودی پکیج
-
وجود رسوب شدید در مدار گرمایشی
در این شرایط معمولاً نیاز به بررسی متخصص وجود دارد تا گرفتگی یا رسوب‌گرفتگی سیستم را برطرف کند.
5. رادیاتورها مرتباً هوا می‌گیرند؛ نیاز مداوم به هواگیری
اگر شوفاژها هر چند روز یا چند هفته مجدداً هوا می‌گیرند، به احتمال زیاد مشکل از منبع انبساط پکیج است.
روش تشخیص:
-
پکیج را روی حالت زمستانه بگذارید.
-
اگر فشار مرتب بالا می‌رود و آب از پشت پکیج چکه می‌کند، منبع انبساط یا باد ندارد یا خراب شده است.
راه‌حل:
✔ تعمیر یا تعویض منبع انبساط پکیج
آموزش تعویض پیچ هواگیری رادیاتور شوفاژ (مرحله‌به‌مرحله)
گاهی پیچ هواگیری به دلیل زنگ‌زدگی، شکستگی یا هرز شدن رزوه قابل استفاده نیست و باید تعویض شود. خوشبختانه این کار ساده است و بدون تخلیه کامل سیستم قابل انجام است.
مرحله 1: خاموش کردن پکیج و خنک شدن رادیاتور
ابتدا پکیج و سیستم گرمایش را خاموش کنید و اجازه دهید رادیاتور کاملاً سرد شود.
مرحله 2: بستن شیر ورودی و خروجی رادیاتور
شیرهای دو طرف رادیاتور را ببندید تا آب مدار وارد محفظه رادیاتور نشود.
مرحله 3: تخلیه مقدار کمی آب از رادیاتور
با یک ظرف و حوله زیر پیچ هواگیری، پیچ قدیمی را کمی باز کنید تا:
-
فشار داخلی تخلیه شود
-
آب اضافی خارج گردد
مرحله 4: باز کردن پیچ هواگیری قدیمی
با آچار فرانسه، پیچ قدیمی را کاملاً از رادیاتور خارج کنید.
مرحله 5: نصب پیچ هواگیری جدید
-
اگر پیچ جدید واشر لاستیکی ندارد، چند دور نوار تفلون روی رزوه‌ها بپیچید.
-
پیچ را ابتدا با دست، سپس با آچار در جهت عقربه‌های ساعت محکم کنید.
⚠ از سفت کردن بیش از حد خودداری کنید.
مرحله 6: باز کردن شیرها و بررسی نشتی
شیرهای ورودی و خروجی رادیاتور را باز کنید و مطمئن شوید هیچ نشتی وجود ندارد.
مرحله 7: هواگیری مجدد رادیاتور
در پایان، دوباره رادیاتور را هواگیری کنید تا هوایی که هنگام تعویض پیچ وارد شده، خارج شود.
نکته مهم برای رادیاتورهای قدیمی
در بعضی مدل‌های قدیمی، پیچ هواگیری در داخل بدنه قرار دارد و دسترسی به آن دشوار است.
برای باز کردن آن ممکن است نیاز به ابزار تخصصی مانند دریل و قلاویز چپ‌گرد باشد که این کار باید تنها توسط یک تکنسین مجرب انجام شود.
نکات کلیدی و مهم برای هواگیری صحیح رادیاتور و شوفاژ
رعایت چند نکته ساده اما بسیار مهم می‌تواند کیفیت هواگیری رادیاتور را افزایش دهد، از مشکلات رایج جلوگیری کند و راندمان سیستم گرمایشی خانه را به‌طور قابل‌توجهی بالا ببرد. در ادامه مهم‌ترین نکات را بررسی می‌کنیم:
1. تراز بودن رادیاتور (یکی از مهم‌ترین عوامل هواگیری صحیح)
یکی از مسائل مهمی که معمولاً نادیده گرفته می‌شود، تراز بودن رادیاتور است.
اگر رادیاتور کمی کج نصب شده باشد و قسمتی که پیچ هواگیری روی آن قرار دارد پایین‌تر از سمت مقابل باشد:
-
هوا در بالاترین نقطه رادیاتور (سمت مخالف پیچ هواگیری) گیر می‌کند
-
حتی با باز کردن پیچ هواگیری، فقط آب خارج می‌شود و هوا تخلیه نمی‌گردد
به همین دلیل بهتر است هر چند وقت یک‌بار با استفاده از تراز دستی مطمئن شوید که رادیاتور کاملاً افقی نصب شده است.
2. احتیاط هنگام داغ بودن رادیاتور و آب خروجی
آب داخل رادیاتور ممکن است بسیار داغ باشد؛ مخصوصاً اگر چند دقیقه قبل سیستم روشن بوده باشد.
برای جلوگیری از سوختگی:
-
دستتان را نزدیک خروجی نگیرید
-
از دستمال یا حوله برای گرفتن پیچ استفاده کنید
-
ظرف مناسبی برای جمع‌آوری آب زیر آن قرار دهید
این کار علاوه بر حفظ ایمنی، از کثیف شدن محیط نیز جلوگیری می‌کند.
3. آماده‌سازی محیط قبل از هواگیری
اگر زیر رادیاتور فرش، موکت یا کفپوش حساس قرار دارد، حتماً:
-
یک ظرف بزرگ‌تر استفاده کنید
-
چند دستمال یا حوله اضافه کنار دست بگذارید
هواگیری اگرچه ساده است، اما همیشه احتمال پاشیدن چند قطره آب وجود دارد.
4. هواگیری منظم و دوره‌ای رادیاتورها
دو نوع رادیاتور معمولاً در منازل استفاده می‌شود:
-
رادیاتور پنلی (فولادی)
-
رادیاتور پره‌ای (آلومینیومی)
رادیاتورهای آلومینیومی به دلیل واکنش‌پذیری بالاتر با آب و سایر فلزات مدار (مثل مس)، بیشتر دچار تولید گاز و هوا گرفتن می‌شوند.
اگر رادیاتور شما آلومینیومی است، ممکن است نیاز به هواگیری در فواصل کوتاه‌تر داشته باشید.
به‌طور کلی توصیه می‌شود:
✔ حداقل یک بار در شروع فصل سرما هواگیری انجام دهید.
✔ هواگیری را به‌عنوان بخشی از سرویس دوره‌ای سالانه پکیج یا موتورخانه در نظر بگیرید.
این کار باعث می‌شود سیستم گرمایشی با کمترین مصرف انرژی و بیشترین راندمان کار کند.
جمع‌بندی نهایی: چرا هواگیری شوفاژ و رادیاتور ضروری است؟
در نگاه اول، هواگیری شوفاژ و رادیاتور ممکن است کاری کاملاً فنی و مخصوص تعمیرکار به نظر برسد، اما همان‌طور که در این مقاله دیدید، این کار یک فرآیند ساده، کم‌هزینه و کاملاً قابل انجام در منزل است. تنها با داشتن چند ابزار ابتدایی مثل آچار هواگیری، پیچ‌گوشتی و یک ظرف کوچک می‌توانید به‌راحتی رادیاتورهای خانه را هواگیری کرده و مشکلاتی مثل سرد بودن بالای رادیاتور، صداهای آزاردهنده شوفاژ و افت بازده گرمایشی را برطرف کنید.
انجام هواگیری دوره‌ای رادیاتورها به‌خصوص در ابتدای فصل سرما، مزایای مهمی دارد:
-
افزایش راندمان سیستم گرمایشی و پکیج دیواری
-
کاهش مصرف گاز و برق و در نتیجه کاهش هزینه‌های انرژی
-
جلوگیری از فشار بیش از حد به پمپ پکیج، مبدل حرارتی و سایر قطعات
-
توزیع یکنواخت گرما در تمام رادیاتورهای خانه و ایجاد گرمایش مطلوب و یکنواخت
با دنبال کردن مراحل مطرح‌شده در این راهنما، از آماده‌سازی پکیج و تنظیم فشار گرفته تا باز کردن پیچ هواگیری، تخلیه هوا و کنترل مجدد فشار سیستم، می‌توانید با اطمینان خاطر خودتان مشکل هوا گرفتن رادیاتورها را حل کنید و از زمستانی گرم، کم‌هزینه و بدون استرس در کنار خانواده لذت ببرید.
